De Wereld van Sofie gaat over de geschiedenis van de westerse filosofie en is een spannend verhaal, een detective én een naslagwerk in één: een intrigerende roman die iedereen zal aanspreken die iets over zichzelf en de wereld om zich heen wil leren. We volgen Sofie, een meisje van bijna vijftien jaar, en een geheimzinnige briefschrijver. Zo komen we terecht in een wervelende speurtocht die tot antwoorden leidt, die op hun beurt weer nieuwe vragen oproepen. We krijgen een onderhoudend en origineel beeld van de wereld van de eerste Griekse filosofen tot het heden. Het boek is al meer dan twintig jaar een internationale bestseller en is uitgegroeid tot dé klassieker over dit onderwerp voor het hele gezin.
Jostein Gaarder is een Noorse schrijver uit Oslo. Hij heeft voornamelijk kinderboeken geschreven en zijn verhalen zijn vaak vanuit het perspectief van een kind. In 1990 kwam hij al met het boek Het Geheim van de Kaarten wat een Noorse Literatuurprijs won, maar met de Wereld van Sofie brak hij uiteindelijk internationaal door in 1991. Inmiddels is dit boek in meer dan 50 talen vertaald en zijn er meer dan 40 miljoen exemplaren van gedrukt. Ook is De Wereld van Sofie in 1999 verfilmd en dat is waar de vergelijking vandaag over gaat.
Het verhaal gaat over Sofie die bij haar moeder woont. Haar vader is een kapitein op een olietanker en is nooit thuis. Hij komt behalve met een korte benoeming verder ook niet voor in het verhaal. Sofie krijgt per post twee berichtjes zonder afzender, met daarop twee vragen: “Wie ben jij? ” en “Waar komt de wereld vandaan?” Vanaf dat moment krijgt Sofie geregeld post, het ene moment weer een vraag zoals eerder genoemde twee, het andere moment een pakket met een samenvatting van de westerse Filosofie. Omdat het boek ook de poststukken volledig omschrijft, lees je zelf als het ware met Sofie mee door de samenvatting heen en leer je op die manier ook over de Filosofie. De verhaallijn van Sofie wisselt constant af met weer een stuk over Filosofie, waardoor je op een leuke manier over dit onderwerp leert zonder dat het erg zwaar wordt.
(…)We hebben het ook wel over het humanisme van de renaissance, omdat de mens nu opnieuw het uitgangspunt werd, nadat de lange middeleeuwen alles in een goddelijk licht hadden gesteld.
De Wereld van Sofie heeft zijn succes te danken aan de toegankelijkheid van het verhaal en het onderwerp filosofie. Het is te lezen voor zowel volwassenen als de jeugd, wat het (voor geïnteresseerden) immens populair maakt. Je kan met dit boek gemakkelijk een introductie geven in de filosofie en wie dan ook in het gezin de kans geven om te kijken of hij/zij geïnteresseerd zou zijn in dat vak. Dit is iets wat Jostein Gaarder erg goed heeft gedaan en waar hij ook om bekend staat in zijn andere verhalen. De film zal waarschijnlijk zijn gemaakt om de visueel ingestelde mensen ook met dit verhaal te kunnen aanspreken, maar helaas is dit regisseur Erik Gustavson niet echt gelukt.
Waar het boek echt ingaat op de verschillende filosofen en hun visies, blijft dit in de film eigenlijk vrijwel volledig uit. In de film reist Sofie samen met Alberto Knox (de afzender van de briefkaarten en pakketjes) door de tijd en komt ze onder andere terecht in het oude Griekenland, de middeleeuwen en in het tijdperk van de Renaissance. Hoewel je hierdoor visueel wel op een leuke manier te zien krijgt hoe het in die tijdperken was, blijven deze tripjes meer steken bij een beknopte geschiedenisles en komt de filosofie nauwelijks aan bod. Ze geeft bekende filosofen weleens een hand, of wisselt een zin of twee, maar op die manier komt dit onderwerp totaal niet tot zijn recht zoals dat in het boek wel het geval is.
Geconcludeerd mag worden dat het verhaal van De Wereld van Sofie velen malen beter tot zijn recht komt in de geschreven versie. De film is leuk en brengt de luchtigheid van het verhaal in het boek wel over, maar de filosofische diepgang blijft uit. Het enige wat de film wel van toegevoegde waarde maakt is dat het meer als een verlengstuk zou kunnen worden gebruikt om, na het lezen van het boek, ook de werelden uit de verschillende tijdperken te kunnen zien. Welke kledingdracht had men tijdens de Renaissance, hoe ging het eraan toe in de middeleeuwen? Deze vragen krijg je goed beantwoord bij het kijken van de film. Wil je je echter verdiepen in het onderwerp filosofie, ben je benieuwd naar de verschillende westerse stromingen en of dit vak misschien wel bij je past, dan kun je beter het boek lezen.
