Het is de grootste nachtmerrie van waarschijnlijk heel veel vrouwen en het overkwam Alice Sebold: verkrachting. Als zij ’s avonds alleen naar haar huis loopt, gebeurt dit in een tunneltje vlakbij haar universiteit. Als zij maanden later haar verkrachter toevallig tegen het lijf loopt, besluit zij alsnog aangifte te doen. De politie vertelt haar dan dat er eerder op die plek een meisje is vermoord en dat zij, in vergelijking, een geluksvogel is.
Alice Sebold (Verenigde Staten, 1963) is journaliste en werkt onder meer voor The New York Times. Geluksvogel is haar autobiografische debuut. Van haar tweede boek, de roman De Wijde Hemel, verfilmd als The Lovely Bones, zijn wereldwijd inmiddels miljoenen exemplaren verkocht. Ze heeft ook een aantal prijzen op haar naam staan, waaronder de ‘American Booksellers Association’s Book of the Year’ voor De Wijde Hemel en ‘de ‘Bram Stoker Award’ voor Geluksvogel.
Alice Sebold is misschien niet een van de bekendste auteurs, dit maakt haar boek echter niet minder de moeite waard om te hebben gelezen. Ik besefte mij pas later, toen het boek al een flink eind gevorderd was, dat het ging om een autobiografisch verhaal. Dat was wel even schrikken, want de manier van vertellen is zo angstaanjagend gedetailleerd dat je bijna denkt een of ander luguber thrillerverhaal te lezen. Ik kon me bijna niet voorstellen dat iemand die zoiets heeft meegemaakt, dit heeft kunnen opschrijven om te delen met de wereld.
Dit betekent overigens niet dat het verhaal niet realistisch overkomt, integendeel. De details die zij omschrijft van de gebeurtenis laten niets aan de verbeelding over. Je kunt je heel goed voorstellen hoe erg het voor haar moet zijn geweest, hoeveel pijn zij moet hebben gehad en hoe dicht zij bij de dood heeft gestaan. De keuzes die Alice voorafgaand aan de verkrachting maakt, zijn zo normaal dat je makkelijk bij jezelf kunt denken: Dit kan mij ook zomaar overkomen. Ze heeft geen gekke dingen gedaan, of zich ‘schuldig’ gemaakt aan bepaald gedrag dat op bijvoorbeeld social media nog weleens stof geeft voor discussie, zoals: ‘Ze zal het zelf wel hebben uitgelokt.’ of: ‘Wie trekt er dan ook zo’n kort rokje aan, dan vraag je er gewoon om.’.
Dit is wat ik me herinner. Mijn lippen waren kapot. Ik heb erop gebeten toen hij me van achteren vastgreep en mijn mond bedekte. Hij sprak de volgende woorden: ‘Als je schreeuwt, vermoord ik je.’Ik bewoog me niet. ‘Begrijp je wat ik zeg? Als je schreeuwt ga je eraan.’
De periode erna is misschien nog wel interessanter om te lezen. Je hoort vaker in het nieuws dit soort gruwelijke gebeurtenissen, maar wat gebeurt er in het hoofd van het slachtoffer? Hoe ervaart zij het, en wat vindt zij van de manier waarop haar omgeving op haar reageert? Iedereen zou de eerste neiging hebben om medeleven en medelijden te tonen, maar zit ze daar wel op te wachten? En hoe beleeft zij de wereld nadien? Op deze vragen krijg je allemaal antwoord, en laat ook goed zien hoe de beleving van Alice alles behalve zwart-wit te noemen is.
Geluksvogel is zeker een Pareltje Onder het Stof. Niet omdat het nou een verschrikkelijk mooi verhaal is, er is geen happy end, het is ook niet bepaald rooskleurig. Maar wat het boek wel is, is een zeer realistische en gedetailleerde omschrijving van het leven van een jonge studente: eerst een vrij onbezorgd bestaan, daarna een bestaan waarin zij zich niet meer veilig voelt en zoals zij ook aangeeft: Er is een wereld ervoor, en erna, de wereld erna lijkt volledig in tweeën gesplitst.
