“Met Kerstmis is het voorbij”, is de belofte waarmee Georgie Summerfield in de zomer van 1914 zijn gezin verlaat om te vechten in de Eerste Wereldoorlog. Zijn vrouw Margie en zoontje Alfie blijven thuis. Aanvankelijk krijgen ze brieven, maar dat worden er steeds minder. De inhoud wordt warriger. Tot er op een gegeven moment helemaal geen brieven meer komen. Tegen Alfie wordt gezegd dat zijn vader op een geheime missie is, maar hij gelooft dat eigenlijk niet. Alfie denkt dat zijn vader dood is.
Dit prachtige boek, geschreven door John Boyne, wordt verteld vanuit het perspectief van Alfie. Als de oorlog begint is hij vijf, maar het grootste deel van het verhaal speelt zich af als hij acht en negen is. De lezer beleeft alle gebeurtenissen met hem mee – hoe hij zich inzet om ook zijn steentje bij te dragen en hoe hij niet alles van de situatie begrijpt, maar beslist wel aanvoelt dat er dingen niet in orde zijn.
Alfie gaat aan de slag als schoenpoetser op King’s Cross station. Hij heeft de schoenpoetskist van de vader van zijn vriendinnetje Kelena geleend. Kelena en haar vader zijn weggevoerd omdat de vader oorspronkelijk uit Praag komt. Hij ontmoet allerlei mensen tijdens het schoenenpoetsen (een bankier, een dokter, een jongen die naar een begrafenis moet) en op een dag krijgt hij onverwacht nieuwe informatie over zijn vader onder ogen.
Over wat er vervolgens gebeurt wil ik niet teveel vertellen. Als lezer ga je met Alfie mee op pad om zijn vader te vinden en te redden. Dat is ontzettend aangrijpend en een beetje verdrietig, maar wat verwacht je anders bij een verhaal over de Eerste Wereldoorlog?
Alfie is een dappere jongen, een tikkeltje impulsief, maar met een hart van goud. Hij begrijpt overal veel meer van dan je misschien zou verwachten van een jongetje van zijn leeftijd. Misschien snapt hij niet alles met zijn hoofd, maar zeker wel met zijn hart. De keuzes die hij maakt, maakt hij op basis van louter goede bedoelingen.
Jongens van negen worden op een gegeven moment vanzelf tien. Het zijn de jongens van negentien die moeite hebben om twintig te worden.
Omdat het verhaal vanuit het gezichtspunt van een kind wordt verteld leer je niet heel veel over het verloop van de Eerste Wereldoorlog. Dat is ook niet waar het boek voor bedoeld is. Wat je wèl leert en wat heel belangrijk is, is hoe het eraan toeging in de levens van de ‘achterblijvers’, de impact die zo’n oorlog heeft op de families en vrienden van de militairen. Hoe er tegen dienstweigeraars werd aangekeken.
John Boyne heeft met ‘De jongen die zijn vader zocht’ de sociale en emotionele geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog verteld. Het verhaal moet even op gang komen, maar dan is het er ook en het staat als een huis. Alfie komt af en toe een beetje te wijs over voor zijn leeftijd, maar tegelijkertijd dwingt de situatie hem wellicht ook om vroeg volwassen te worden. Jammer is dat sommige informatie te weinig wordt uitgewerkt; je krijgt wel wat info, maar als je er meer van wil weten ben je aangewezen op Google. Een ander minpuntje is dat een paar situaties net iets te onwaarschijnlijk zijn, maar het boek is te mooi om je daar echt aan te storen. De karakters zijn mooi uitgewerkt, bij ieder personage had ik een duidelijk beeld van hoe diegene is. Het laatste stuk van het boek vond ik erg ontroerend. ‘De jongen die zijn vader zocht’ is een boek waar je na het lezen nog lang in je hoofd mee bezig kan zijn.
