Recensie: Robert Mazur – De Infiltrant

Robert Mazur leidde jarenlang een dubbelleven: ambtenaar voor zijn vrienden, ‘Bob Musella’ voor de onderwereld. In opdracht van de Amerikaanse overheid zette hij zijn leven op het spel om de hoofdrol in een van de grootste undercoveroperaties aller tijden te spelen. Met de meest beruchte Colombiaanse drugscriminelen feestte Mazur in hotelsuites van duizenden euro’s per nacht. Maar zij wisten niet dat onder Mazurs Armani-pak de recorders zoemden waarmee hij het bewijs voor hun misdaden verzamelde. Zo ontmaskerde hij zeven gerespecteerde private banken als financieel beheerders van corrupte wereldleiders.

Iedereen heeft ongetwijfeld gehoord van het drugskartel van Pablo Escobar. Deze man had in Colombia zoveel macht dat het hele land praktisch door hem werd geregeerd. Zijn macht reikte dusdanig ver dat hij ook in Amerika aardig wat lui voor hem ‘in dienst’ had, waaronder diverse topmannen van o.a. de Bank of Credit and Commerce International. In het boek De Infiltrant lees je hoe Mazur het lukt om diep door te dringen in de Amerikaanse tak van Escobar’s kartel. Hij zit regelmatig aan tafel met eerder genoemde bankdirecteuren en Rudolf Armbrecht en Gerardo Moncada, die beide contacten onderhielden tussen Mazur en de hogere bazen binnen het kartel.

Zelfs achter gesloten deuren spraken we in code, een gewoonte die voortvloeide uit de geheimtaal die tijdens telefoongesprekken in acht werd genomen. Als er iemand was gearresteerd, lag hij ‘in het ziekenhuis’. Als iemand om een advocaat verlegen zat, had hij ‘een dokter nodig’. Cocaïne werd aangeduid met ‘handelswaar’, ‘product’, ‘dingen’ of ‘baby’s’.

Je leest hoe Mazur op een sublieme manier de gesprekken aftapt, doordat hij regelmatig afluisterapparatuur onder zijn pakken droeg of zelfs complete bandrecorders in zijn koffer verstopt had zitten. Bedenk wel dat dit in de jaren tachtig gebeurde toen er nog geen microscopisch kleine afluisterzenders bestonden. Het ging hier dus om een taperecorder die bijna net zo groot was als de koffer zelf. Op meeslepende wijze vertelt hij hoe vaak hij door het oog van de naald kroop als zijn dekmantel ontdekt dreigde te worden.

Mazur heeft na het volgen van een boekhoudkundige opleiding gekozen voor een carrière bij de IRS, de Amerikaanse belastingdienst, en niet voor een functie waar hij een ordinair boekhoudkundig kantoorbaantje vervulde. Hij kwam in dienst op een afdeling die zich bezighield met het ontmaskeren en ontmantelen van topcriminelen die op grote schaal geld witwasten. Deze afdeling werkte ook nauw samen met instanties als de DEA (Drug Enforcement Agency) en de FBI. Van daaruit ging hij undercover, en poseerde als de alias Bob Musella. Door zijn boekhoudkundige achtergrond wist hij een hoop af van de financiële wereld, en dat is maar goed ook. De witwaspraktijken waar hij zich mee bezig moest houden (en die hij zelf ook moest uitvoeren als onderdeel van zijn undercover operatie) waren alles behalve eenvoudig.

Hier ligt ook wel de zwakte van het verhaal, als dit zo genoemd mag worden. Mazur schrijft vanuit zijn eigen expertise, en de vaak oppervlakkige uitleg is voor een leek soms lastig te volgen. De schrijfstijl maakt dat het verhaal op een hoog tempo verteld wordt, terwijl het eigenlijk vaak vraagt om een langzamere tred. Mazur noemt enorm veel namen waarmee hij gedurende zijn tijd bij het kartel in aanraking is gekomen, geeft over een hoop van deze individuen ook informatie, waar achteraf van blijkt dat diegene een vrij onbelangrijke rol speelt binnen het verhaal. Dit maakt het bij vlagen enorm lastig te volgen, omdat je gebombardeerd wordt met informatie die lastig te filteren is. En daar waar je als lezer juist behoefte hebt aan wat meer informatie (zoals een complexe deal waar hij bij de BCCI bank een voorstel neerlegt voor witwassen) moet je het doen met een onvolledige uitleg.

Over Mazur zelf is er, naast dit boek, weinig tot geen informatie beschikbaar. Waarschijnlijk uit angst om door een kartellid alsnog gevonden te worden verschijnt hij amper publiekelijk. Als hij al een interview geeft voor de televisie, zorgt hij ervoor dat hij onherkenbaar in beeld wordt gebracht.
Robert Mazur is geen auteur; hij heeft alleen dit autobiografische boek geschreven. Wel is hij af en toe spreker op seminars of bij bepaalde overheidsbijeenkomsten waar zijn expertise gewenst is. Hij houdt zich vandaag de dag nog steeds bezig met het tegengaan van het grootschalig witwassen van drugsgeld. Van dit boek een verfilming gemaakt met Brian Cranston in de hoofdrol. Robert Mazur heeft bij het maken van de film een grote vinger in de pap gehad als executive director.