Sophie werkt in een buurthuis als sociaal werker waar mensen uit de wijk van allerlei culturen komen. Drie jongens die daar vaak komen vertrekken van de ene op de andere dag naar Syrië, om zich aan te sluiten bij IS. Terwijl hun families ten einde raad achter blijven lukt het Sophie om contact met de jongens te blijven houden. Verhalen vertellend over het ‘paradijs’ daar in Syrië weten de jongens Sophie over te halen om hen achterna te reizen, met haar vier-jarige zoontje. Haar man en familie houdt ze intussen de smoes voor om voor een tijdje te gaan werken in het Turkse Istanbul. Eenmaal daar wordt haar paspoort van haar ontnomen, en moet ze in een nikab van top tot teen bedekt. Zodra ze aangeeft weer naar huis te willen wordt ze vastgehouden. Lukt het haar te ontsnappen uit de klauwen van het kalifaat?
Sophie Kasiki is in 1982 geboren in Kameroen en kwam op achtjarige leeftijd naar Frankrijk. Na een moeizame jeugd is zij in dienst getreden als sociaal werker. Daarnaast is ze getrouwd en heeft ze een zoontje van vier jaar. Omdat ze bang is voor represailles van IS is Sophie Kasiki niet haar echte naam. Ze heeft alles bij elkaar twee maanden doorgebracht in Raqqa, de hoofdstad van Syrië dat in handen is van IS, maar heeft gelukkig weten te ontsnappen. In Niet Zonder Mijn Zoon vertelt ze haar beangstigende waargebeurde verhaal. Het boek is, door zijn actuele onderwerp en ook nog eens een waargebeurd verhaal, een echte ‘page turner’ te noemen. Het is met zijn 208 pagina’s een vrij dun boek, vanuit het ik-persoon perspectief geschreven en heel goed te volgen. In dit boek volgen we Sophie vanaf haar jeugd, naar de aanloop tot het besluit om naar Syrië te vertrekken, haar belevenissen daar en tot slot de bloedstollende ontknoping.
Ons gesprek loopt vast, we begrijpen elkaar niet meer. De jongens staan op en gaan weg. (…) Ze zijn mijn Vijanden. Ik ben doodsbang.
Het angstaanjagende van dit verhaal is vooral het herkenbare van Sophie’s situatie. Wat haar is overkomen zou zomaar iedereen kunnen overkomen. Het is niet een vrouw die je gemakshalve weg kunt zetten als een monster die voor het kwaad kiest. Het is ook niet een vrouw die zo ver van de realiteit staat dat je makkelijk kan denken: “Dit is een uitzonderlijke situatie.” De jongens uit het buurthuis die van de ene op de andere dag beslissen te vertrekken zijn jongens die we allemaal zouden kunnen kennen. Het afglijden in het extremisme is ook lang niet zo overduidelijk als de media bijvoorbeeld voorschotelt. Het gevaar schuilt in het subtiele, zowel hoe (toekomstige) jihadisten zich gedragen tegenover hun kennissen, vrienden en familie, als hoe gewiekst het ronselen en de hersenspoeling in zijn werk gaat.
Het kalifaat krijgt ineens een concrete vorm, je kunt niet langer de instelling hebben dat dit allemaal een ‘ver van je bed show’ is. Het is geen fantasie, geen sensationeel actieboek. De eenvoudige manier waarop Sophie uiteindelijk in Raqqa eindigt, en het realistische van haar situatie daar geven kippenvel.
