Uitverkochte schaakborden
Wie had gedacht dat schaken ooit nog eens zo populair zou worden? De schaakborden zijn niet meer aan te slepen sinds The Queens Gambit op Netflix verschenen is. De serie is een ongekend succes en het lijkt wel of de hele wereld opeens aan het schaken geslagen is. Nou is het natuurlijk wel zo dat er in deze coronatijd niet veel meer te doen is dan een spelletje spelen met eventuele huisgenoten, dus als je dan een goede serie maakt over schaken (want goed is de serie zeker) dan is de tijd wel perfect gekozen voor alle schaakambassadeurs. Het verhaal is overigens helemaal niet nieuw, maar komt uit het boek van Walter Tevis, dat hij al in 1983 schreef. Een Nederlandse vertaling was er nog niet eerder, maar liet na het succes van de serie natuurlijk niet lang op zich wachten.
Schaakwonder
Het inmiddels succesvolle verhaal gaat over Beth Harmon die als kind van acht in een weeshuis beland. Daar komt ze in aanraking met de twee liefdes van haar leven, het schaken en de rustgevende groene pilletjes die haar even uit de werkelijkheid weghalen. Al snel blijkt dat Beth een uitzonderlijk talent heeft voor schaken en ondanks de opvatting dat de schaakwereld niet voor vrouwen is, weet ze zichzelf al gauw aan de top van de Amerikaanse schaakwereld te krijgen. Om de hoek loert echter ook voortdurend de drang naar de groene pilletjes die ze als kind in het tehuis kreeg en als ze volwassen wordt ontdekt ze ook nog haar nieuwe vriend alcohol. Weet ze haar verslavingen onder controle te houden en de wedstrijd van haar leven te winnen? Kan een vrouw bovenaan de top komen in een door mannen gedomineerde wereld?
Serie versus boek
Dat het boek nu een Nederlandse vertaling heeft komt natuurlijk alleen maar door het succes van de serie. Menigeen die dit boek aanschaft zal de serie waarschijnlijk wel gezien hebben en daarom kan een korte vergelijking niet uitblijven. In hoeverre komen de serie en het boek overeen? Vaak wordt al gauw gedacht dat het boek altijd veel beter is, maar eigenlijk kan niet ontkent worden dat de serie een verrassend goede adaptatie van het boek is en misschien is de serie zelfs wel beter. Natuurlijk zijn er wat kleine verschillen hier en daar bij personages en gebeurtenissen, maar de enige twee die opvallen zijn een verloren schaakwedstrijd die in de serie niet gespeeld wordt en een prachtige, uitgebreide wedstrijd waar in de serie amper aandacht voor is.
Daarentegen zijn de wedstrijden in de serie veel makkelijker te volgen (voor niet schakers tenminste) omdat er een visueel beeld bij is. En zelfs al snap je er niets van, dan blijft het boeiend om te zien door het uitstekende acteerwerk en de goed opgebouwde spanning. In het boek worden alle zetten echter alleen maar beschreven in tekst en dan wordt het soms toch een beetje lastig te volgen en daarmee ook gelijk een stuk minder interessant. Gek genoeg zijn dat wel ook de enige stukken tekst die wat ingewikkelder worden, want voor het overgrote deel is het boek zeer simpel geschreven, bijna te simpel zelfs misschien.
Walter Tevis
Hoewel sommigen waarschijnlijk meer verhalen kennen van Walter Tevis dan ze vermoeden, is hij nooit echt doorgebroken als schrijver. Hij schreef meerdere boeken, maar geen van deze werd een echte bestseller. Hoewel de lezers dus niet mega enthousiast waren over zijn schrijven, zat dat anders bij de filmregisseurs. Walter Tevis schreef uiteindelijk zes boeken (en nog een boek met korte verhalen), waarvan er drie verfilmd werden en een vierde uiteindelijk heel veel jaren later resulteerde in een populaire miniserie. Misschien had hij zijn baan als Engelse leraar beter kunnen opgeven om scenarioschrijver te worden dan om romanschrijver te worden. Hij verdiende ook meer aan het verkopen van de filmrechten van zijn boeken dan aan de boeken zelf. Helaas stierf hij in 1984 aan longkanker waardoor hij twee van zijn boeken nooit op het scherm heeft kunnen bewonderen.
Een boek voor de fans?
Het verhaal begint natuurlijk met een jonge Beth Harmon en het lijkt alsof de schrijver daar zijn schrijfstijl op heeft willen aanpassen. Het begin is zeer simplistisch geschreven en het verhaal springt nogal van de hak op de tak. Gaandeweg wordt het echter steeds beter geschreven en begint het steeds boeiender te worden. Als we bij het volwassen leven van Beth Harmon zijn aangekomen, dan is het boek haast niet meer weg te leggen. Of het boek voor iedereen leuk zal zijn om te lezen valt echter te betwijfelen, vooral door het wat matige begin waar je je doorheen moet worstelen. Voor de fans van de serie is het boek waarschijnlijk vooral leuk als je ook echt een lezer bent, want verder voegt het weinig toe aan het verhaal dat je al kent. Uiteindelijk is dit boek dan ook vooral heerlijk om te lezen als je een echte schaakfan bent.
Nederlandse editie
€10,99
Direct beschikbaar
