Een weerwoord tegen terreur. Is dat niet iets wat we allemaal graag willen hebben? Een sprankje hoop, een manier om terroristen tot rede te brengen? Een methode om het gesprek met ze aan te gaan en ze – hopelijk – op andere gedachten te kunnen brengen… De ‘Dutch approach’: net zo lang op terroristen inpraten tot ze murw zijn en zich overgeven.
Waar ligt de grens tussen taal en terreur? Dit onderzoekt Frank Westerman in zijn nieuwste boek Een woord een woord. Belangrijk beginpunt hierbij zijn de treinkapingen door Molukkers in de jaren zeventig. Westerman maakte deze kapingen als kind mee. Als correspondent was hij van dichtbij getuige van de Tsjetsjeense terreur in Rusland. Al deze ervaringen gebruikt hij om in het boek een beeld te schetsen, een geschiedenisles te geven. Het onderwerp: ’terreur door de jaren heen’.
Frank Westerman vertelt, legt uit, stelt vragen. Vragen waar hij zelf ook geen antwoord op weet, wat het boek een nog net wat persoonlijker tintje geeft. De kwetsbaarheid en het niet weten zijn mooie ingrediënten van een veelomvattend boek.
Het is interessant om te lezen over de conflicten die spelen of gespeeld hebben. De Molukse treinkapingen speelden zich bijvoorbeeld af voordat ik geboren was. Natuurlijk had ik er wel het een en ander over gehoord, maar door Een woord een woord is het beeld nu completer. In andere conflicten zet hij als ervaren journalist scherpe observaties neer. Antwoorden geeft hij niet – want hij heeft ze niet. Hoewel het heel goed is om de vragen te stellen en mensen daarmee aan het denken te zetten, had ik het prettig gevonden als het boek hier en daar iets meer ‘houvast’ had geboden. Iets van een antwoord, of een suggestie daartoe. Dat is geen reële wens: als die antwoorden er waren, was een oplossing voor de problemen wellicht ook dichterbij. Maar het boek werd voor mij iets teveel herhaling, iets teveel ‘opdissen’. De vlotte manier van vertellen en mooie schrijfstijl maakten dat wel weer enigszins goed.
Een woord een woord is een aanrader voor iedereen die graag wat meer wil weten over de tijdlijn van terreur, en voor iedereen die het prettig vindt om intellectueel uitgedaagd te worden. Het boek zet je beslist aan het denken. Het geeft input en biedt goede grond voor een vervolgdiscussie over dit relevante onderwerp.
Is de pen machtiger dan het zwaard? Het is een vraag die misschien helemaal niet en helemaal nooit te beantwoorden is. Maar we moeten het alleszins blijven proberen.
