Wie heeft er nou geen dromen, die ze graag zouden willen waarmaken. De ene droom is groter dan de andere. Of gemakkelijker waar te maken dan de andere droom. In elk geval ben jij degene die iets zal moeten doen om je droom waar te maken. Doe je niets, dan blijft je droom wat het is – een droom – onwerkelijk. Voor de ene droom moet je meer doen, dan voor de andere. Soms moet je bergen verzetten of er overheen rennen: Een vrouw rent over een berg.
Takiko Odaka glipt rond zonsopgang te voet haar huis uit om in een kraamkliniek te bevallen van haar kind. Haar zwangerschap, het resultaat van een korte affaire met een getrouwde man, is een bron van verdriet en schaamte voor haar ouders. Takiko trekt zich daar echter niks van aan. Haar baby, zo stelt ze zich voor, zal van haar zijn en van haar alleen. Ze verheugt zich zelfs op de uitdaging en hoopt dat het haar kan bevrijden van de gewelddadige uitbarstingen van haar vader.
Takiko’s eerste jaar als moeder is gevuld met de intense geneugten en problemen die de zorg voor een pasgeborene met zich meebrengt. Aanvankelijk zoekt ze haar toevlucht in het gezelschap van andere vrouwen, maar naarmate de baby groeit, verkent ze Tokio, tot ze een baan vindt bij een kwekerij. Daar krijgt ze de kans om zich buiten de stad te begeven, naar een berg die tot haar verbeelding spreekt en haar een kans geeft op de vrijheid die ze zo wanhopig begeert.
Ze stond op, trok de gordijnen open en wierp een blik op haar horloge, dat nog steeds naast haar kussen lag. Als deze vage, onbestemde pijn echt was wat ze een wee noemden, moest hij met regelmatige tussenpozen te voelen zijn. Dat was haar tenminste verteld. Ze was nu een week later dan dat de kraamkliniek voor haar had uitgerekend.
1980
Het verhaal van Een vrouw rent over een berg speelt zich af in Tokio in de jaren 70. Een jonge vrouw is zwanger van een getrouwde man. Dat betekent dat het om een buitenechtelijk kind ging, dit was in die tijd buitengewoon ongebruikelijk en zeldzaam in Japan. Het aantal geboorten buiten het huwelijk lag namelijk in 1980 op minder dan één procent – in Nederland lag dit percentage toentertijd op ongeveer vijf procent. Met dit gegeven in je achterhoofd kan je al heel anders tegen het verhaal aankijken.
Alleenstaande moeder
In het boek Een vrouw rent over een berg volg je een jaar het leven van een jonge vrouw, Takiko Odaka, vanaf het moment dat ze op het punt staat om te bevallen. Takiko is een ongehuwde moeder in een tijd waarin alleenstaande moeders zeldzaam waren in haar samenleving en automatisch gestigmatiseerd werden. Haar ouders schamen zich voor Takiko en haar buitenechtelijke zwangerschap. Haar moeder smeekt haar om een abortus te ondergaan en later om het kind weg te geven, maar Takiko is, om redenen die ze niet kan verklaren, vastbesloten haar kind groot te brengen. Ze keert terug naar haar krappe ouderlijk huis, waar ze het favoriete doelwit is van de gewelddadige uitbarstingen van haar alcoholische vader, en worstelt om een manier te vinden om een plek in de wereld voor zichzelf en haar baby vrij te maken.
Takiko zorgt als alleenstaande moeder op een ondoordachte, maar plichtsgetrouwe manier voor de behoeften van haar baby en probeert een kinderopvang te vinden terwijl ze op zoek is naar een baan. Hier loopt ze tegen de kosten van een kinderopvang, de eisen en het invullen van de formulieren aan. Dat naast de struggles van het vinden van een baan waarmee ze voldoende kan verdienen – om die verrekte kinderopvangkosten te kunnen betalen.
Daarnaast gaat dit verhaal in op de dubbele rol die vrouwen moeten spelen als ze het moederschap ingaan. Takiko worstelt om haar rollen als werkende vrouw en moeder in balans te houden. Waarin deze twee delen van haarzelf vaak botsten en problemen veroorzaakten op haar werkplek.
Met haar ogen half dichtgeknepen tegen het felle licht liep Takiko de helling af. De zon straalde haar recht tegemoet. Er verscheen een glimlach om haar lippen. Geen mens wist hoe blij ze zich op dit moment voelde – niet haar moeder, niet haar vader, niemand. Ze kon zich geen weldadiger tijd voorstellen. Het zonlicht viel heerlijk warm op haar lichaam. Een hete, hoogzomerse ochtend stond voor de deur.
De vaart eruit
Yuko Tsushima schrijft grotendeels op een buitengewoon overtuigende en realistische manier. Regelmatig zal je echter alinea’s te lezen krijgen waarin Takiko’s verhaal onderbroken wordt waarin haar dromen en fantasieën centraal staan. Dit zorgt ervoor dat de vaart uit het verhaal gaat.
Op het eerste gezicht lijkt Een vrouw rent over een berg misschien slechts de perfecte weergave van een jonge alleenstaande moeder, en dat is het ook. Maar er is nog veel meer. Takiko is bijzonder gericht op haar omgeving en ze beschrijft in levendig details de veranderende seizoenen en de landschappen van haar stad – van de kraamafdeling tot haar krappe gezinswoning, de buurten die ze doorkruist, de hitte, de regen, de omgeving en de geur van bomen. Hierdoor voel je bijvoorbeeld de regen of de hitte van een dag.
Bij het ochtendgloren hoorde Takiko het eerste kreetje van haar eigen baby. Het was een jongetje, kerngezond.
Een vrouw rent over een berg
Een vrouw rent over een berg is geen vrolijk, maar zeker een aangrijpend boek. Een met onderwerpen over het alleenstaande moederschap in een tijd waarin dit zeldzaam was, de schaamte hierover, omgaan met het moederschap, mishandeling en dromen volgen. Sla dit boek over als je graag een boek leest waar vaart in zit en niet van ellenlange details houdt. Houd je echter van een boek dat je mee kan laten slepen en het verhaal voor je kan zien en voelen, dan is dit echt een boek dat je wilt lezen.
