De laatste jaren lijkt het sciencefiction genre weer een flinke opmars te maken in de filmwereld. Vorig jaar genoten we nog van het visueel verbluffende Interstellar, en dit jaar is de diversiteit in het genre alleen maar toegenomen. Bovendien lijkt nostalgie een grote leidraad te zijn dit jaar. In dit artikel nemen we een aantal van de meest kenmerkende sciencefiction films van 2015 door en doen we een poging tot een voorspelling wat we de komende jaren kunnen verwachten.
Het lijkt wel alsof Interstellar en Gravity de ruimtefilms weer helemaal terug hebben gebracht, want veel mensen keken uit naar The Martian. Dat is niet vreemd als je bedenkt dat de planeet Mars dit jaar sowieso vaak in het nieuws was. In The Martian wordt een stap in de toekomst gezet waarin er enkele keren per jaar bezoeken aan Mars worden gebracht voor onderzoek. Tijdens een plotselinge storm wordt astronaut Mark Watney (Matt Damon) geraakt door wegwaaiende metaalbrokken en wordt voor dood achter gelaten. Als blijkt dat hij nog leeft, moet hij in zijn eentje verder zien te overleven op de rode planeet. The Martian werd uit sommige hoeken erg kritisch ontvangen – wellicht door de iets te hoge verwachtingen van de accuraatheid van hoe de planeet werd verbeeld – maar door het sterke acteerwerk van Damon en de prachtige shots was de film toch een groot succes.
Als je het dan toch over sciencefiction films uit de ruimte hebt, kan de grote blockbuster van dit jaar – waar velen al 32 jaar naartoe leven – natuurlijk niet ontbreken. Star Wars: The Force Awakens heeft nieuw leven geblazen in de ware cultstatus die de filmreeks inmiddels heeft verkregen. Nu moet eerlijk vermeld worden dat ondergetekende geen Star Wars-fan is en de film ook (nog) niet heeft gezien, maar het mag voor zich spreken dat 2015 de geschiedenisboeken in gaat als het jaar waarin J.J. Abrams een prachtige nostalgietrip heeft geproduceerd waar menig sciencefiction liefhebber al jaren naar uit keek. Met fantastische gevechten en verwijzingen naar de eerdere films is Star Wars: The Force Awakens dé fantasy-scifi film van het jaar.
Van de ruimte gaan we terug naar Aarde met een sciencefiction die toch wel erg tegen viel: Pixels. In deze film van Adam Sandler komen aliens onze Aarde bezoeken met vijandelijke intenties. Ze hebben namelijk beelden uit de popcultuur van de jaren 80 gezien waarin Arcade games – als Pacman, Snake en Donkey Kong – werden gezien als een oorlogsverklaring aan het buitenaards ras. Het gevolg is dat de oude game-personages tot leven komen in de vorm van gigantische pixels en de Aarde dreigen te verwoesten, tenzij übernerd Sandler en zijn gevolg hen weet te verslaan. Heel 2015 werden we geplaagd met interessante teasers en trailers van de film, maar uiteindelijk bleek het verhaal flinterdun en de humor smakeloos – tenzij je oprecht houdt van de humor van Sandler natuurlijk. Visueel gezien was Pixels wel helemaal top en ook hier werden de nostalgische gevoelens even aangeboord, maar we kunnen wel spreken van een van de grote tegenvallers van dit jaar.
Van buitenaardse wezens gaan we terug in de tijd met de oude wezens die ooit over onze Aarde heersten: Jurassic World. Net als bij Star Wars keken veel mensen lange tijd uit naar een nieuw deel van de reeks waarin dinosauriërs weer tot leven worden gewekt voor ons vermaak. Met meer actie, betere CGI, een vetter themapark en nieuwe dino’s is deze vierde film in de reeks een overtreffende trap. Deze keer is het themapark een groot succes door een nieuwe dinosaurus: de Indominus Rex. Uniek door zijn secuur samengestelde DNA pakket, gevaarlijk door zijn onvoorziene intelligentie. Misschien is het thema van Jurassic World (en de voorgaande ‘Parks’) wel relevanter dan ooit, want de wetenschap lijkt steeds dichterbij te komen om daadwerkelijk uitgestorven dieren tot leven te wekken. Zo ‘fiction’ is deze sciencefiction dus niet meer.
Dat geldt ook voor de laatste film binnen de categorie sciencefiction: kunstmatige intelligentie. Meer en meer films gaan over dit onderwerp, naarmate onze computers sneller en slimmer worden. Zo werd Ex Machina erg goed ontvangen door een sterk script met een minima aan acteurs en het beangstigende verhaal dat een mogelijk antwoord geeft op de vraag wat er gebeurt als machines slimmer worden dan de mens. In Ex Machina heeft computergenie Nathan in het geheim een vorm van kunstmatige intelligentie gecreëerd, in de gedaante van een mooie vrouw Ava. De jonge programmeur Caleb moet testen hoe intelligent ze is en raakt volledig geobsedeerd door haar. Maar hoe betrouwbaar is Ava eigenlijk? Ex Machina roept vragen op waar je misschien niet direct aan zal denken, wat deze thriller nog intrigerender maakt dan het filmtechnisch gezien al is.
In 2015 werden we in het sciencefiction genre dus vooral getrakteerd op nostalgie, maar wel op verschillende manieren. Wat kunnen we in 2016 verwachten? Persoonlijk denk ik dat de technofobie nog langer een rol blijft spelen en dat we dus nog meer films kunnen verwachten waarin technologie ons fataal wordt. Omdat de zoektocht naar buitenaards leven nog altijd gaande is, zullen er vast meer ruimtefilms komen, wellicht gecombineerd met drama en komedie zoals we in The Martian zagen. Maar nostalgie is ook nog niet weg: onder andere Ghost Busters en Independence Day krijgen na lange tijd een vervolg. Afgelopen jaar was een gevarieerd jaar wat betreft sciencefiction films en ik hoop dat dat volgend jaar weer zo mag zijn.
