Vorig jaar ontstond er opeens een fenomeen van Duizelingwekkende Double Features waarvan de twee desbetreffende titels allebei met een S beginnen. Het is een absolute aanrader om jezelf op een dergelijke manier te beperken in je zoektocht naar de ideale match— hoewel, laat maar zitten, want de perfecte koppeling bestaat al. Hoe dan ook, zoals aangegeven in het vorige artikel, het mooie aan iets onovertreffelijks is de drang om dat te overstijgen. Gaat dat lukken met Seraphim Falls en Schneider vs. Bax?
Kleine spoiler: nee, niet echt. Hoewel, dat is natuurlijk geheel subjectief. Dat betekent niet dat dit een mislukt huwelijk is, verre van. Er is in ieder geval over de connectie nagedacht en in de praktijk blijkt ook dat de prenten behoorlijk mooi aansluiten. Naast de letter waarmee iedere titel begint, is er namelijk ook een doorlopend thema; zowel Seraphim Falls als Schneider vs. Bax is een duel op leven en dood! Bovendien zijn het allebei geen doorsnee films. Bekijk ze gerust in de door jou gewenste volgorde, maar David von Anckens western is het beste startpunt. De uitleg van dat statement lees je hieronder.
Seraphim Falls (2006)
1868, Nevada. Drie jaar na het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog roostert Gideon (Pierce Brosnan) een stuk gevangen wild over een vuurtje in de Ruby Mountains. Zijn paard gedraagt zich behoorlijk onrustig en voordat hij het weet, wordt de eenzame reiziger beschoten.
Met veel vernuft, overduidelijk opgedaan uit jarenlange ervaring, weet hij enkele leden van de groep die op hem jaagt, uit te schakelen. Gideon slaat op de vlucht, maar zijn achtervolger, Morsman Carver (Liam Neeson), zal geen rust kennen voordat zijn prooi z’n laatste adem heeft uitgeblazen.
Schneider vs. Bax (2015)
Op zijn verjaardag wordt Schneider (Tom Dewispelaere) gewekt door zijn echtgenote Lucy (Loes Haverkort) en hun twee kleine dochters met cadeautjes. Hij is jarig! Lang zal hij leven! De idylle is echter van korte duur, omdat het feestvarken een telefoontje ontvangt van zijn opdrachtgever, Mertens (Gene Bervoets). Er is een haastklus en alleen Schneider is geschikt om dit probleem op te lossen.
Het doelwit is schrijver Ramon Bax (Alex van Warmerdam) en die moet dood! Vandaag nog! De afgezonderde auteur zou een makkie moeten zijn voor de doorgewinterde huurmoordenaar, maar de complicaties stapelen zich op. Schneider zou nog wel eens heel laat thuis kunnen komen, vooropgesteld dat hij de avond haalt…
Leven vs. Dood
Er bestaat, zoals aangekondigd, een reden waarom je beter met Seraphim Falls kunt beginnen. Dat heeft alles te maken met opbouw. Ook al komt de openingsscène wel rauw op je dak vallen, begint de film nogal conventioneel. Daar is helemaal niks mis mee, het is een fijne opening, maar wel een logische. Natuurlijk weet je aanvankelijk nog helemaal niet waarom er op Gideon gejaagd wordt of wie hij is. Dat geldt ook voor de man die het op hem gemunt heeft.
Maar gaandeweg wordt alles je steeds duidelijker. Bovendien zit de vaart er lekker in, zodat je je aanvankelijk meer focust op het wat dan op het waarom. Kortom, je bent en blijft geboeid door en betrokken bij wat er zich op je scherm afspeelt. Naarmate het verhaal zijn einde nadert, komt er een soort van spiritueel tintje bij kijken. Vreemd genoeg past en werkt het.
Muizen vs. Mensen
Maar nee, dan Schneider vs. Bax. Dat is natuurlijk al direct een vreemde eend in de bijt, want… tja, die is gemaakt door Alex van Warmerdam, de Nederlandse koning van het subtiele absurdisme. ‘Niets is wat het lijkt’ is misschien wel het allergrootste cliché van allemaal, maar er klinkt in dit specifieke geval een flinke kern van waarheid in door. Allemaal dingen lijken te gebeuren en de meest onverwachte personages duiken op de meest ongewone plekken op.
Iedereen is erop gebrand om roet in het eten te gooien van de plannen van de titelfiguren— niet altijd even bewust. En hoe vervreemdend de film ook begint, je gaat er toch heel gemakkelijk in mee. Naar het einde toe wordt de film qua plot iets meer gestroomlijnd, zonder dat het concept wordt opgeofferd. Op de meest bevredigende manier vraag je je bij een Van Warmerdam af waar je nu weer naar hebt zitten kijken; dat is hier niet anders. Wel toont Schneider vs. Bax zich een heel stuk subtieler dan bijvoorbeeld een Borgman. Daar is het surrealisme nog een stuk groter, maar de hypnose ook evenredig sterk. De uitleg mag je zelf achteraf bepalen.
Confrontatie
Een duel ligt aan de basis van deze twee titels. Dat van Seraphim Falls baseert zich op een behoorlijk persoonlijke grondslag, maar in Schneider vs. Bax ben je getuige van een zakelijke transactie. Wel een hele interessante, toegegeven. Minstens zo boeiend; in beide gevallen kies je helemaal geen partij. Sterker nog, dat hoef je in geen van de twee verhalen überhaupt te doen. Desondanks blijf je geboeid toekijken in afwachting van de keuzes die de kemphanen maken.
Vergelijk de karakters in beide films gerust met stukken opwindfiguren. Beschouw verhaal en plot dan als de kaders of renbanen waarin ze worden losgelaten, zo ontworpen dat het menselijke speelgoed onvermijdelijk zal botsen— en frequent ook. Een parabel met een aangestoken lont misstaat evenmin. Natuurlijk geldt dat voor alle narratieve media, maar in sommige gevallen merk je dat gewoon beter, wat echter niet wil zeggen dat de magie van verbeelding doorbroken wordt. Opvallend genoeg maakt Von Ancken evenals Van Warmerdam gebruik van een traag, sluipend tempo. Waar actie en reactie elkaar in andere genrefilms veel sneller opvolgen, spelen de makers hier met spanning en vooral sfeer. Er komt wel degelijk karakterontwikkeling bij kijken, maar de focus ligt toch meer op plot.
Veel plezier
Geen enkele combinatie kan die van Good Morning, Vietnam en Good Bye, Lenin! verslaan, tot nu toe. Maar dat maakt het vasthaken van een psychedelische western aan een absurdistische thriller alsnog een absolute aanrader! Qua opbouw en uitwerking spiegelen deze titels zich op een heel interessante manier aan elkaar. Wees wel bewust van de mogelijkheid dat je meer getuige bent van de verbindende elementen dan dat je ze er volledig door geraakt wordt. Kortom, deze titels passen redelijk goed bij malkander, maar lijken niet speciaal voor elkaar gemaakt zoals dat bij de vorige besproken Duizelingwekkende Double Feature wel zo aanvoelt.
Wederom is dat natuurlijk compleet subjectief; wie weet raak je wel volledig overdonderd door dit dubbele schouwspel en waan je jezelf meer participant dan toeschouwer! Laat daarover vooral je mening achter in de comments.
Ben je geen lid van KPN? Dan moet je Seraphim Falls op DVD of Blu-ray aanschaffen of bij Pathé Thuis aankloppen. Bewandel diezelfde routes om Schneider vs. Bax op je beeldscherm te toveren, hoewel je deze ook in het aanbod van CineMember treft.
