Het is dit jaar negentig jaar geleden dat de allereerste animatie van Walt Disney verscheen. Op 18 november 1928 deed Mickey Mouse voor het eerst zijn intreden op het ‘zwart-witte’ doek, in de animatie Steamboat Willie. Sindsdien zijn er 56(!) films van deze studio verschenen, die ook allemaal in de bioscoop hebben gedraaid. Ter ere hiervan blikken we terug op de eerste tien films die (naast Steamboat Willie natuurlijk) als eerste te zien zijn geweest.
1. Snow White and the Seven Dwarfs
Deze film maakte in 21 december 1937 haar première, en is vandaag, 81 jaar later, nog steeds bekend bij jong en oud. Met haar huid zo wit als sneeuw, haar lippen zo rood als bloed en haar zo zwart als ebbenhout veroverde zij de harten van de zeven dwergen en van de wereld. Dit klassieke sprookje, wat oorspronkelijk is geschreven door de gebroeders Grimm in een veel lugubere versie, is kindvriendelijker vertaald naar het witte doek, en met succes!
2. Pinocchio
Na Sneeuwwitje kwam Pinokkio, en wat zijn wij blij dat Gepetto op 7 februari 1940 deze houten pop heeft geïntroduceerd, want ook Pinokkio is nu nog steeds populair. Hij heeft zelfs een bijrol in de moderne animatiefilms van Shrek! Overigens mag ook niet alle eer naar Disney gaan in deze, want de originele schrijver van Pinokkio, Carlo Collodi, bracht dit verhaal al in 1883 uit in boekvorm. Toch spreekt niets zo tot de verbeelding als het liegende jongetje met de groeiende neus, als de verfilming van dit karakter.
3. Fantasia
Wat velen misschien niet weten (behalve de échte Disneyfans natuurlijk), is dat Fantasia de derde film is die ooit uitgebracht werd door deze studio. Op 13 november 1940 verscheen Mickey Mouse wederom in de bioscopen, met een stuk geliktere animatie dan twaalf jaar daarvoor. Gelukkig voor velen, want de eerste Mickey Mouse zag er toch wel een beetje griezelig uit. In deze geweldige film is (onder andere) Mickey te zien als een tovenaarsleerling, en loopt alles gruwelijk uit de hand als hij zonder begeleiding besluit zichzelf te helpen met schoonmaken door magie in te zetten. Ook Fantasia is vandaag de dag nog geweldig om te zien en er is zelfs een verfilming met mensen onder de naam ‘The Sorcerer’s Apprentice’.
4. Dumbo
Ahhh die lieve arme Dumbo. Wie niet mee heeft geleefd met deze tranentrekkende kleine Olifant en zijn grote oren zouden we bijna harteloos kunnen noemen. Zelfs in oktober 1941 was Walt Disney er al goed in om tranentrekkende films te maken en dat is sindsdien weinig veranderd. Dumbo is van origine ook een boek van schrijvers Helen Aberson en Harold Perl, die twee jaar eerder verscheen. Deze film zal bij de jongere generatie(s) wellicht wat zijn weggezakt, maar Disney Studio’s kennende zal er nog wel weer een revival komen van deze klassieker.
5. Bambi
Met tranentrekkers was Walt Disney duidelijk nog niet klaar toen er een jaar later, op 13 augustus 1942, de wereldwijd bekende Bambi werd uitgebracht. Dit jonge hertje is een uitverkoren leven beschonken, maar maakt ook een grote tragedie mee: zijn moeder wordt doodgeschoten door jagers. Dit is de eerste keer dat de dood wordt geïntroduceerd in een film van Disney, en zal jong en oud nog steeds bijgebleven zijn.
6. Saludos Amigos
Saludos Amigos is een film die een stuk minder bekend is onder het grote publiek. Deze film, met Donald Duck, Goofy en Joe Carioca in de hoofdrol, is eigenlijk een vrij bijzondere. Deze karakters spelen elk aparte scènes die met andere beelden aan elkaar zijn gezet. Er wordt hier dus niet een verhaal verteld, wat vrij uniek is voor langere films. Een interessant feitje wat wellicht ook meespeelt aan de gebrek aan kennis over deze film, is dat deze op 6 februari 1943 verscheen (en speelde zich af) in Zuid-Amerika. Disney koos hier expres voor omdat Europa geen goede markt had vanwege de Tweede Wereldoorlog.
7. The Three Caballeros
Deze titel is een vervolgfilm op Saludos Amigos, met een soortgelijk concept. Ook deze film had zijn première in Zuid-Amerika op 3 februari 1945, en zal wereldwijd een stuk minder bekendheid hebben. De film is een combinatie tussen live-action en traditionele animatie, met wederom Donald Duck en Joe Carioca in de hoofdrol. Daarnaast maakte het personage Panchito Pistoles zijn intrede.
8. Make Mine Music
De trend van losse filmpjes die aan elkaar ‘geplakt’ zijn zet zich in Make Mine Music voort. De première was 15 augustus 1946, de tijd die eraan vooraf ging was ook voor Amerika natuurlijk een lastige, want een hoop Amerikaanse mannen, waaronder ook de tekenaars van de Disney Studio, werden opgeroepen voor de dienstplicht. Om als studio van animatie-speelfilms toch op de been te blijven werden films als deze uitgebracht.
9. Fun and Fancy Free
Met de première in 27 september 1947 was te merken dat ook Disney Studio’s langzaamaan uit het dal klom van de impact van de Tweede Wereldoorlog. Deze film is eigenlijk opgedeeld in twee kortere verhalen, die geïntroduceerd worden door Japie Krekel (het kleine personage afkomstig uit Pinokkio): Bongo de circusbeer en Mickey en de bonenstaak. Deze twee verhalen waren eigenlijk bedoeld voor full-length films, maar dit was door de nasleep van de oorlog helaas niet haalbaar.
10. Melody Time
In deze vijfde ‘package film’ stond met name muziek centraal. In acht korte tekenfilms komt dit genre aan bod, met elementen van fantasie, abstractie, muziek, kleur en beweging. Vergelijkingen met Make Mine Music en Fatasia zijn hier niet geheel onterecht, vooral qua muziek zijn er in deze drie films gelijkenissen. De première was op 27 mei 1948.
