Het is je vast niet ontgaan: het Amerikaanse netwerk USA, die ook de succesvolle serie Suits produceert, heeft een nieuwe hit te pakken. Mr. Robot gaat over de jonge computerprogrammeur Elliot die een eenzaam leven leidt in zijn appartement. Overdag werkt hij bij een ICT-bedrijf, de nacht besteedt hij aan het hacken van alles en iedereen. Hij gebruikt morfine om zijn angst voor mensen te onderdrukken. Wanneer hij een mysterieuze man ontmoet die hem verleidt om voor een activistengroep te komen werken, raakt Elliot verstrikt in een web van ethische overwegingen, wantrouwen en sociale druk die zijn geestelijke gezondheid niet ten goede komt.
Sam Esmail is de bedenker van de serie en als je kijkt naar zijn oeuvre zie je dat hij een nieuw gezicht is in de serieproductie. Des te meer bijzonder is het dat Mr. Robot zo goed is ontvangen. Het eerste seizoen, dat bestaat uit tien afleveringen, is net afgelopen. Eigenlijk zou dit een week eerder al gebeuren, maar door de dubbele moord in Virginia die live op televisie te zien was, is vanwege gelijkenissen met de laatste aflevering van Mr. Robot besloten om deze een week uit te stellen. Over cliffhangers gesproken…
Mr. Robot is absoluut geen vrolijke serie, in tegenstelling tot andere nerdy, tech-savvy shows als Silicon Valley. We volgen het verhaal door de ogen van Elliot, die de neiging heeft om tegen zichzelf te praten. Daar is hij zich bewust van en het feit dat hij weet dat hij mensenschuw is zorgt ervoor dat hij zichzelf constant een schuldgevoel aanpraat. Om het minste of geringste raakt hij paranoia terwijl hij wel probeert om goed te handelen. Desondanks is hij verslaafd aan hacken – zelfs zijn psychiater moet er aan geloven – en het gebruik van morfine heeft hij voor zichzelf goed gepraat door ook een middel te slikken waardoor hij er geen resistentie voor opbouwt. Kortom, Elliot is een persoon die diep is afgegleden in zijn eigen donkere wereldje. Toch ga je van hem houden, want met de mooie heldere ogen van acteur Rami Malek en zijn sterke geloof in goedheid is hij een echte good guy. Malek speelde voorheen allerlei personages, van een historisch figuur in Night at the Museum tot aan een rol in Need for Speed, maar dit depressieve karakter past hem misschien wel het beste. De tegenspeler van Elliot is Mr. Robot, vertolkt door Christian Slater. Hij benadert Elliot om voor hem te komen werken, maar wat zijn doelen precies zijn blijft lange tijd onduidelijk. Toch voelt Elliot een vreemde aantrekkingskracht bij hem en zijn goedgelovigheid wint van zijn mensenvrees. We kunnen hier niet al te veel verklappen over wat daarna gebeurt, maar Mr. Robot blijkt een grote rol te spelen in zijn leven – de serie draagt immers dezelfde naam. De bijrollen worden vertolkt door de onbekende Carly Chaikin als mede-hacker, Portia Doubleday als oude jeugdvriend en de Zweedse Martin Wallström als gevaarlijk zakenmannetje. Dit laatste personage is ook erg sterk neergezet en is in alle opzichten het tegenovergestelde van Elliot: een gladde babbel, excentriek en egocentrisch. Erg fijn dat ze hem in privésferen gewoon Zweeds laten praten, in plaats van Amerikaans met een buitenlands accent.
Naast de sterk uitgewerkte karakters in de serie is de sfeer ook een enorm pluspunt. Het meest opvallend is de cameravoering: vaak staat de persoon in beeld helemaal in een hoek of aan de rand van het kader, in plaats van in het midden wat we kennen van ‘standaard’ shots. Dat geeft een gevoel van spionage of gegluur, wat natuurlijk helemaal in het thema van hacken ligt. Verder wordt er leuk gespeeld met het feit dat je alles door de ogen van Elliot ziet. Een groot bedrijf in de serie, genaamd E-Corp, wordt door hem consequent ‘Evil Corp’ genoemd en als gevolg spreekt iedereen in de serie het zo uit. En je hebt het verkeerd als je denkt een gecensureerde versie te hebben van Mr. Robot, want het woord ‘fuck’ wordt consequent verstomd tot ‘f..k’ omdat de organisatie waar Elliot bij werkt ‘fsociety’ heet. Het zijn de kleine stilistische details die het ‘m doen. De vele innerlijke dialogen van Elliot en de diepgaande discussies tussen de hackers zorgen er voor dat je je hoofd erbij moet houden, maar trekken je wel helemaal in het verhaal. Er worden ontzettend veel ICT termen gebruikt (zoals Honeypot, Raspberry Pi en darknet) waar niet iedereen bekend mee zal zijn. Dat kan een drempel zijn om de serie te blijven volgen, maar ook als je een absolute digibeet bent zal je je zeker kunnen vinden in de psychologische kant van het verhaal: Elliots geestelijke toestand. Laat je zeker niet afschrikken door al het technisch geneuzel, want Mr. Robot draait niet alleen om de hackerscultuur van tegenwoordig, maar ook om de menselijke psyche en de wijze waarop we met elkaar omgaan om een hoger doel te bereiken. Zeker in de huidige tijd waarin sociale media een grote rol speelt in ieders dagelijks leven. Alles wat je ziet qua hackersactiviteiten is zoals het in de echte wereld ook ongeveer werkt, wat de show nog realistischer en rauwer maakt.
Zijn we nu al klaar met de lofzang? Nog niet helemaal. Waar Mr. Robot in uit blinkt ten opzichte van andere hedendaagse series, is dat de structuur van het verhaal niet loopt zoals je zou verwachten. In de meeste series ontstaat tegen het einde van het seizoen een climax, vaak gepaard met een plottwist. In Mr. Robot verwacht je hoogstwaarschijnlijk na een paar afleveringen een bepaalde uitkomst van het verhaal – zoals je in de meeste series hebt. Wanneer die gedachte halverwege het seizoen een beetje in de vergetelheid is geraakt wordt die plotseling bevestigd. Dat klinkt misschien wat verwarrend, maar het bijzondere hieraan is dat de serie inspeelt op wat de kijker verwacht, en hier ook echt aan voldoet. Dit wijkt duidelijk af van de trend die we hiervoor zagen: daar verwachtte je iets, en plotseling draaide het plot 180 graden om. Wat dat betreft is Mr. Robot echt een serie van nu. Het richt zich niet op het verrassen van de kijker, maar juist op het bevestigen van je verwachtingen – zij het met een flinke omweg. Dat je daarmee nog steeds je publiek op het puntje van je stoel laat balanceren is erg knap.
