Uit Den Ouden Doosch: Easy Rider (1969)

Eind jaren 60 konden de Amerikanen hun land in één woord beschrijven: vrijheid. In die periode kwam de film Easy Rider uit, een epische roadtrip-film met motoren, woestijn en de vrijheid van Amerika. Twee heren, Wyatt en Billy, reizen samen op hun choppers door het Amerikaanse landschap na een succesvolle cocaïnedeal. Ze hebben geen specifiek doel voor ogen, behalve het vinden van vrijheid en geluk. Onderweg ontmoeten ze onder andere een hippie-commune, een alcoholistische advocaat, een bordeel, ervaren ze een lsd-trip en krijgen ze ruzie met enkele rednecks.

Easy Rider was het begin van ‘het nieuwe Hollywood’ waarin jonge, avant-garde regisseurs een kans kregen om hun films te verwezenlijken. Dennis Hopper was zo’n regisseur, die zijn kans greep om de Amerikaanse jeugdcultuur in zijn volle glorie te tonen. Met slechts een budget van 400.000 dollar (je hebt niet veel nodig als je film voornamelijk bestaat uit scènes op verlaten wegen in de woestijn) is Easy Rider een enorme culthit geworden, die binnen drie jaar wereldwijd maar liefst 60 miljoen dollar opleverde. Easy Rider is een film die het verschil tussen de jongere (hippie)generatie en de oudere generaties laat zien, en is een ode aan het Amerikaanse landschap.

Hopper was niet alleen regisseur, maar ook één van de twee hoofdpersonen (Billy). Wyatt werd gespeeld door Peter Fonda, ook een grote naam die nog steeds op het witte doek is te zien. Beide mannen zijn rustige types die voornamelijk non-verbaal communiceren en zich één voelen met hun motor. Een andere opvallende bijrol is de 32-jarige Jack Nicholson in de geweldige rol als alcoholische advocaat. Hij steekt onzeker af tegenover het stille duo terwijl hij hen de oren van de kop praat. Die rol is voor Nicholson uiteindelijk zijn doorbraak geweest in Hollywood.

Als je het hebt over Amerikaanse vrijheid in de tijd van de hippies, dan kan drugs natuurlijk niet ontbreken. Naast de nodige alcohol en een paar joints belanden de mannen ook in een lsd-trip met twee bloedmooie meiden op een kerkhof. Deze scène wordt nog steeds in veel filmstudieboeken aangehaald als prachtig voorbeeld van de kracht van beeldbewerking. Met de technologische middelen van toen wordt zonder woorden duidelijk gemaakt hoe de trip zich ontwikkelt: van kleurrijke, dromerige beelden naar steeds meer draaiingen en hoger contrast. Vele films hebben hier later hun inspiratie opgedaan voor het verbeelden van drugs-trips.

De diepere laag in Easy Rider gaat over het nastreven van geluk en de definitie van vrijheid, waarbij de onvoorkomelijke conclusie zich opdringt dat ultieme vrijheid niet bestaat. In de hippie-commune ervaren ze hoe de beloofde vrijheid eigenlijk alleen maar beperkend is, de lsd-trip loopt slecht af en als je de verkeerde personen tegen komt werkt de wereld gewoon tegen je, hoeveel geld je ook hebt en hoe zorgeloos je je ook voelt. Easy Rider is om die reden niet een echte feelgood-movie maar laat ook de harde realiteit zien. Dat zal ook de reden zijn waarom deze film juist in de hippie-periode zo’n succes was: het is real – in tegenstelling tot de overgeproduceerde Hollywoodfilms die men in de jaren daarvoor in de bioscopen zag.

Als bepaalde films mijlpalen aangeven in de (Amerikaanse) filmgeschiedenis, dan hoort Easy Rider daar zeker bij. Ook heden ten dage is dit stukje antieke cinema prima te kijken, mits je wat geduld hebt. De wijde landschap-shots en de vele scènes met weinig woorden laten de film traag aanvoelen, ook al gebeurt er best veel. En wees voorbereid op een einde waar je misschien met gemengde gevoelens over terug denkt, want er is niet bepaald sprake van een happy ending.