Uit Den Ouden Doosch: The Graduate (1967)

And here’s to you, Mrs. Robinson, Jesus loves you more than you will know… Als je muzieksmaak iets breder is dan hedendaagse pop, herken je deze liedtekst waarschijnlijk direct. Paul Simon en Art Garfunkel schreven dit nummer in opdracht van regisseur Mike Nichols die bezig was met de productie van The Graduate. Dat ging niet zonder horten en stoten, maar toen de filmproductie erop zat had vrijwel niemand zien aankomen dat The Graduate zo’n succes zou worden. Naast dat dit de start van Dustin Hoffmans carrière is werd het album van Simon en Garfunkel ook ontzettend goed ontvangen. Het is dan ook niet gek dat na deze prachtige samenwerking tussen muziek en film The Graduate werd opgenomen in het National Film Registry, een prestigieuze lijst van Amerikaans filmerfgoed.

The Graduate gaat over de jonge Benjamin die net is afgestudeerd. Zijn ouders zijn beretrots dat hun zoon nu de volwassen wereld kan betreden, maar voor Benjamin hoeft het allemaal niet zo snel. Na een eindexamenfeestje met voornamelijk vrienden van zijn ouders vraagt de licht aangeschoten mevrouw Robinson of Benjamin haar naar huis wil brengen, waarna zij hem overdondert door hem te versieren. Van het een komt het ander en zo start de jonge Benjamin een affaire met de oudere mevrouw Robinson. Maar dan duikt de dochter van mevrouw Robinson op, Elaine, en eigenlijk vindt Benjamin haar veel leuker dan haar moeder. Benjamin raakt verstrikt in een ingewikkelde constructie van relaties waar hij natuurlijk nooit aan had moeten beginnen.

The Graduate is ondanks zijn leeftijd een tijdloze film. De film gaat over volwassen worden, over het verschil tussen seks en liefde, en over je eigen leven leren leiden; je zou zo een hedendaagse studentenkomedie met Zac Efron kunnen maken zonder het script te veranderen. Dat is tevens een van de redenen waarom The Graduate zo lang populair is gebleven. Ook de muziek van Simon en Garfunkel zorgde ervoor dat studenten uit de jaren 60 deze film niet snel vergaten. Naast “Mrs. Robinson” is ook “The Sound of Silence” prominent aanwezig en hoor je delen van onder andere “Scarborough Fair/Canticle” en “April Come She Will”.

Het melancholieke gepingel van Simon en Garfunkel vormt de sfeer van The Graduate. Het past perfect bij Benjamin: het studeren is voorbij, de toekomst is onzeker, maar op dit moment hoeft er even he-le-maal niets te gebeuren. Bovendien voelt Benjamin zich best stoer dat hij een oudere vrouw aan de haak kan slaan, dus als hij niet met haar in een bed in een hotelkamer ligt, dan vind je hem dobberend in het zwembad, te genieten van zijn vrije tijd. Dustin Hoffman speelt de rol van Benjamin fenomenaal: vrij zelfverzekerd, maar wel een beetje kinderlijk gênant. Nu ken je Hoffman waarschijnlijk vooral van Rain Man of Meet the Fockers en het is prachtig om te zien hoe de 29-jarige Dustin in 1967 doorbrak als grote acteur in Hollywood. Ook de klassieke schoonheid Katharine Ross als Elaine mag er wezen, hoewel zij na The Graduate niet heel veel rollen meer heeft gespeeld.

In de jaren 60 werd onder invloed van nieuwe technologieën opnieuw geëxperimenteerd met ‘filmtaal’ en The Graduate is daar geen uitzondering in. Er zijn een aantal shots die telkens opnieuw opduiken en een waar icoon zijn geworden. Zo kennen we het beroemde shot van Benjamin onder de benen van mevrouw Robinson door, terwijl hij vraagt: “Mrs. Robinson you are trying to seduce me, aren’t you?” en een shot waarin Benjamin richting de camera rent maar door de dieptewerking nauwelijks vooruit lijkt te komen. Naast de symboliek in deze shots (velen verwijzen naar de baarmoeder en het verlaten van de kindertijd) zie je hier dat deep focus was uitgevonden: een shot waarin zowel de voorgrond als achtergrond scherp in beeld is. Regisseur Nichols heeft hier gretig gebruik van gemaakt en dat heeft hem iconische, wereldberoemde shots opgeleverd.

Ook als je weinig met oude films hebt is The Graduate echt een aanrader. Het is muzikaal, er heerst spanning tussen de personages en Hoffman brengt de nodige humor met zich mee – die overigens in veel scènes geïmproviseerd is. Bovendien is het thema milfs van alle tijden, en hoe leuk is het om dat in een jaren 60-jasje te zien?