Recensie: Sobibor

Naziconcentratiekamp Sobibór

Naziconcentratiekamp Sobibór is gelegen in het bezette Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is de hel op aarde en er zijn er maar weinig die lang blijven leven na aankomst in het kamp. Dit ondanks de mooie beloftes die te horen zijn als de trein in het kamp arriveert. Terwijl er muziek gespeeld wordt is te horen hoe de mensen die uit de trein stappen een warm welkom krijgen en hoe aan hen beloofd wordt dat er een mooi nieuw leven op hen te wachten staat. Helaas gaat het natuurlijk anders. Vrijwel iedereen die niet direct tot nut is voor de Nazi’s wordt linea recta naar de gaskamers gebracht.

De enkeling die wel iets nuttigs kan doen in het kamp wordt direct aan het werk gezet waaronder ook de Joodse Sovjetofficier Aleksandr Pechersky. Hij is een van de krijgsgevangenen in het kamp en doet zijn best om een manier te verzinnen om uit het kamp te ontsnappen. Al talloze gevangenen hebben geprobeerd om te ontsnappen, maar behalve dat ze zelf komen te overlijden bij deze poging, worden er ook nog eens vele onschuldige mensen gedood na iedere ontsnappingspoging. Is het wel mogelijk om het kamp ooit levend te verlaten?

Een indrukwekkend verhaal

Sobibór vertelt het indrukwekkende verhaal van de grote ontsnapping uit het Naziconcentratiekamp. In 1942 en 1943 worden 170.165 mensen gedeporteerd naar Sobibór, onder wie 34.323 Nederlandse Joden. Op 14 oktober 1943 komen honderden gevangenen in opstand tegen de Nazi’s en vechten zich een weg naar buiten. Slechts achttien van de 34.323 Nederlandse gedeporteerden overleefden de oorlog. Wie kan rekenen beseft zich dat dit dus al 75 jaar geleden is en het is dan ook zeker geen toeval dat deze film nu uitkomt zo vlak voor 14 oktober.

Sobibor is niet de eerste film die gemaakt is over de ontsnapping, in 1987 verscheen al Escape from Sobibor, gebaseerd op het gelijknamige boek van Richard Rashke. Deze nieuwe film is gebaseerd op het boek van Ilya Vasilyev met de titel Alexander Pechersky: Breakthrough to Immortality. Dit boek bevat onder andere de herinneringen van Alexander Pechersky zelf. Het is dan ook jammer dat er maar zo weinig persoonlijkheid naar voren komt in de film. Natuurlijk speelt Alexander Pechersky de belangrijkste rol in het verhaal, maar helaas kom je vrijwel niets over hem te weten.

Gruwelijk zonder diepgang

Deze film is van Russische makelij en het wordt al gauw duidelijk dat de Russen er helemaal niet voor terugdeinzen om alle gruwelijkheden van het kamp te laten zien. En het moge duidelijk zijn dat daar de nodige gruwelijkheden plaatsvonden. Zo wordt er getoond hoe de nazi’s een feestje houden waarbij er dingen gebeuren waarvan je haast niet kan geloven dat dit ooit echt gebeurd is. Helaas, het blijkt toch dat de feestjes er echt zo erg aan toe konden gaan. Kan je er niet goed tegen om te zien hoe mensen in brand worden gestoken, als paard voor een wagen worden gespannen en tot bloedens toe met een zweep geslagen worden? Sla deze film dan maar even over.

De film weet je dus zeker een naar gevoel te geven, maar echt goed wordt deze helaas niet. Dat komt vooral omdat geen enkel personage diepgang krijgt en achtergrondinformatie over de personages is er al helemaal niet. De film is soms traag en lijkt totaal nergens heen te gaan. Op het einde wordt deze nog even spannend, maar het doel van de film lijkt niets anders dan je te laten zien hoe gruwelijk het er in het kamp aan toe ging, als een soort documentaire. Regisseur Konstantin Khabenskiy (die overigens zelf ook Alexander Pechersky speelt) had waarschijnlijk veel meer uit deze film kunnen halen als hij er meer verhaal en diepgang in had gestopt. Gelukkig is zijn acteerwerk nog best redelijk en ook een aantal andere spelers (waaronder Christopher Lambert) weet wel redelijk werk neer te zetten. Al met al een indrukwekkende maar toch matige film.