The Birth of a Nation (1915), geregisseerd door D.W. Griffith, is een beruchte film om zijn grove racisme en de impuls die de film gaf aan de Ku Klux Klan. Met het portretteren van de KKK als helden en zwarte mensen als domme, seksistische wezens, heeft de film tegenwoordig een niet al te goede naam. Opvallend dus, dat Nate Parker besloot om deze titel in 2016 te hergebruiken voor zijn film over slavernij in de 19e eeuw in Amerika en het racisme wat daarbij komt kijken.
The Birth of a Nation (2016) is een biografische film gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de slaaf Nat Turner, gespeeld door Nate Parker zelf. Nat werkt op het land van zijn eigenaar Samuel Turner (Armie Hammer), maar is ook een predikant. Geleid door het geloof geeft hij inspirerende lezingen van de Bijbel aan andere slaven op het land. Zodra Samuel Turner in geldproblemen raakt, verhuurt hij Nat dan ook aan andere slaafeigenaren die moeite hebben om hun slaven in toom te houden. Door Nat te laten prediken voor andere slaven, hopen zij om zo hun slaven rustig en volgzaam te houden. Nat ziet daardoor echter steeds vaker hoe wreed slaven behandeld worden door hun eigenaren. Vanuit zijn geloof in God en zijn drang naar vrijheid voor alle slaven, begint hij een opstand.
Deze opstand heeft dus daadwerkelijk plaatsgevonden in augustus 1831. Gedurende deze opstand hebben Nat Turner en zijn volgelingen zo’n 60 witte mannen, vrouwen en kinderen vermoord. In de navolging hiervan zijn 55 zwarte mensen opgepakt en tot de dood veroordeeld op verdenking van betrokken zijn bij de opstand. Ook Nat Turner zelf is opgepakt, tot de dood veroordeeld en in november 1831 opgehangen. Ook zorgde de opstand voor een grote hysterie en angst in Amerika, waardoor burgers, troepen en bendes nog meer dan 100 andere zwarten vermoordden die niets met de opstand te maken hadden. Over feitelijke juistheid zal bij dit soort films altijd discussie bestaan, dus laten we daar niet al te veel naar kijken, maar vooral iets zeggen over of het een mooie film is.
En dat is The Birth of a Nation zeker. Een hartverscheurende film, maar een prachtige. Het tempo van de film is goed, waarbij de film vanaf het eerste moment weet te boeien en de aandacht vasthoudt tot aan de laatste scène. Het verhaal is spannend en dat is best knap, aangezien het einde al bekend is. Ook zet de film de kijker aan het denken door zijn sterke thematische laag. Hierdoor is het een film die niet alleen gedurende de speeltijd boeit, maar ook daarna nog lang blijft hangen bij de kijker. De wrede behandeling van de slaven is pijnlijk en hartverscheurend om te zien, iets waarbij je als filmkijker liever je ogen afwendt. Maar juist daarom, en omdat ook bekend is dat dit wel daadwerkelijk de realiteit was, maakt het deze scènes zo sterk. Nate Parker deinst niet terug van dit soort pijnlijke momenten en scènes en brengt ze juist vol in beeld, voor iedereen om te zien en te realiseren. De film drukt de kijker vol met de neus op de feiten van racisme zowel vroeger als nu.
Toch is de film niet bang om ook de problematische kant van de opstand te laten zien. De film beschrijft het leven van Nat Turner, maar is daarbij niet bang om zijn gedachtegangen, acties of ideeën kritisch te bekijken. De film maakt geen onproblematische held van Nat Turner, maar veroordeeld hem ook niet direct. Daarin weet de film juist een perfect inzicht te geven in het brein van Nat. Hij is een sympathiek personage met wie de kijker enorm meeleeft. Ook andere personages krijgen voldoende verdieping, zoals de moeder, oma en vrouw van Nat. Wat ook het benoemen waard is, is dat de eigenaren ook ronde personages zijn. Hoewel Samuel Turner en zijn vrouw Elizabeth Turner de directe tegenstanders van Nat Turner zijn, krijgen ook zij aandacht, diepgang en persoonlijke ontwikkeling. Een ander interessant personage is Isaiah, de huisslaaf van de Turners, die het niet eens kan worden met het gedachtegoed van Nat. Door personages niet over één kam te scheren, maar juist een eigen persoonlijkheid te geven, weet de film diepgang te creëren en de kijker actief aan het denken te zetten.
Niet alleen de thema en het verhaal zijn sterk. Ook de vormgeving is noemenswaardig en het acteerwerk is ook het vermelden waard. Nate Parker speelt zelf ontzettend sterk Nat Turner, hij weet overtuigend zijn emoties en gedachtes over te brengen op de kijker. Zijn angst, maar ook zijn kracht en doorzettingsvermogen, zijn zichtbaar in zijn ogen. En niet alleen bij hem, ook Aja Naomi King bewijst een ontzettend sterke actrice te zijn in The Birth of a Nation in haar rol als Cherry. De kijker leeft intens met alle personages mee, wat ook reden is waarom de film op sommige momenten zo’n pijn doet.
Zowel regisserend als acterend maakt Nate Parker een prachtige film die de kijker nog lang bij zal blijven na het kijken. Zeker aangezien deze film het regiedebut van Nate Parker is, is dit zeer indrukwekkend. De film duurt bijna twee uur, maar voelt nergens langzaam of traag, maar weet juist constant boeiend en spannend te blijven. Zelfs nadat de film is afgelopen. Hartverscheurend, pijnlijk en met de neus vol op de feiten, maar daardoor al met al zeer de moeite waard om te kijken.
