Om maar met de deur in huis te vallen: wij zijn verliefd op en verscheurd door deze film. Wat een fantastische film, waarvan je vooral heel veel zin krijgt om heel hard met de personages mee te huilen. Wat een acteerwerk en wat een vormgeving, en… Goed, even gestructureerd. The Danish Girl is een film van Tom Hooper, gebaseerd op een gelijknamig boek. Dat boek is op zijn beurt weer gebaseerd op de biografie van Lili Elbe, een Deense transgendervrouw. Lili is in 1882 geboren in Denemarken als Einar Wegener. Als Einar werd hij beroemd als kunstenaar, maar hij kwam er op latere leeftijd achter dat hij toch liever als vrouw door het leven wilde gaan. En zo werd Lili geboren. The Danish Girl vertelt het verhaal van deze eerste openlijke transgender die daar ook operaties voor onderging.
Hoofdpersonage Einar/Lili wordt gespeeld door Eddie Redmayne. Einar is getrouwd met Gerda Wegener, gespeeld door Alicia Vikander. Het verhaal speelt zich af in het Europese kunstcircuit van de jaren 20. De film is onderwerp van veel gesprek en ontvangt zowel veel lovende woorden als kritiek. Zo werd de film dit jaar genomineerd voor vier Oscars, maar kreeg de film ook harde kritiek vanuit diverse hoeken van de maatschappij. Hoog tijd dus om deze film ook maar eens te bekijken.
Twee van de Oscars-nominaties waren voor het acteerwerk in de film, en terecht. Eddie Redmayne werd genomineerd als beste acteur en Vikander werd genomineerd voor Best Performance by an Actress in a Supporting Role. Hoewel er ook weer mensen zijn die kritiek hebben op het feit dat de rol van Vikander als ‘supporting’ gezien wordt, kunnen we niet ontkennen dat het acteerwerk van beiden daadwerkelijk fantastisch is. De personages zijn complex en gelaagd, en toch weten Redmayne en Vikander met volle overtuiging alle emotionele lagen te portretteren. Ook de chemie tussen de twee is fantastisch en hartverscheurend tegelijkertijd. De twee worstelen met de veranderende identiteit van Einar. Hoewel Gerda half verwelkomend tegenover Lili staat, worstelt zij met het rouwproces om haar man Einar. De liefde tussen de twee is ingewikkeld en lastig voor te stellen, maar onvoorwaardelijk.
Kritiek bestond er op het feit dat de rol van de transgender gespeeld wordt door een cisseksuele man; een man die geboren is als man. Terecht? Ach, het zou ergens toepasselijk zijn als er in een film over transgenders meer ruimte zou bestaan voor transseksuele acteurs. Toch is het niet per se nodig om een transgender in de rol van een transgender te zetten. Er worden immers ook homo’s in heteroseksuelen rollen gecast, niet waar?
Andere kritiek, waar wij misschien niet heel goed over kunnen oordelen, komt uit de hoek van de transgenders zelf. Er zijn transgenders die zeggen dat ze zich volledig niet kunnen herkennen in de manier waarop Einar erachter komt eigenlijk liever Lili te zijn. Dit gebeurt namelijk via een soort ‘verkleedpartij’, wat door sommige transgenders als beledigend wordt opgevat. Als cisgenders kunnen wij hier vrij slecht over oordelen, maar wellicht is het belangrijk om alle diverse vormen van het ontdekken van de eigen identiteit te omarmen en te accepteren. Ook op andere aspecten van hoe Lili in kaart wordt gebracht, bestaat kritiek uit de transgenderhoek.
De vormgeving van The Danish Girl is prachtig. Er wordt gebruik gemaakt van fantastische kostuums en make-up (wat wederom punt van discussie is binnen de LGBT-community, transgenderisme is immers meer dan slechts kleding en make-up). De stoffen lijken ook daadwerkelijk tot leven te komen, wat het mogelijk maakt om je echt in te leven in hoe Einar het beleeft op het moment dat hij voor het eerst een panty aantrekt. Wat echter op een suffe manier wel heel storend werkt, is dat de film zich afspeelt in Denemarken, Frankrijk en Duitsland. Er wordt echter overal in de film Engels gesproken met een zwaar Brits accent. Hoewel dit de toegankelijkheid van de film natuurlijk bevordert, slaat dit eigenlijk nergens op natuurlijk.
Ook wat historische juistheid vertoont de film wat gebreken. De film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, maar laat daarin wel een aantal cruciale plotlijnen en gebeurtenissen weg. De film besteedt aandacht aan de problemen die transgenderisme met zich meebrengt en laat zien dat het niet zomaar een opvlieging is. Hoewel de vele artsen die Einar ziet hem allemaal als ziek, psychotisch, homoseksueel of schizofreen beoordelen, probeert zijn vrouw Gerda hem ten alle tijden bij te blijven staan. De verdere omgeving van Lili krijgt maar weinig aandacht, en de film besteedt ook geen aandacht aan het feit dat Gerda in werkelijkheid een lesbische vrouw was en dat de twee uiteindelijk gescheiden zijn.
Ondanks enkele gebreken en de vele kritiek die de film ook heeft gekregen, hebben we het gevoel dat het belangrijk en goed is dat het verhaal van Lili Elbe verteld wordt. Ze functioneerde, en functioneert misschien nog steeds wel, als een belangrijke voorvechter van transseksualiteit en transgenderisme. Om dit sociaal geaccepteerder te maken, dit soort verhalen zichtbaar en bespreekbaar te maken, heeft deze film een hele belangrijke rol. En daar komt bij, de film is meeslepend en daadwerkelijk hartverscheurend.
