Er is afgelopen zomer veel om te doen geweest: Greta Gerwig’s Barbie (2023) en Christopher Nolan’s Oppenheimer (2023) kwamen tegelijkertijd uit en het Internet ging met dit feit aan de haal. Het concept Double Feature kreeg een hernieuwde bekendheid, media doken er bovenop, beroemdheden als Tom Cruise toonden zich enthousiast en de hype rond Barbenheimer was compleet. Bioscoopbezoekers bezochten in groten getale twee films achter elkaar die qua karakter en achtergrond niet verder van elkaar konden liggen. Maar is dat wel zo…?
Bioscopen en andere publieke gelegenheden moesten het in de pandemie van de afgelopen jaren flink ontgelden. Lockdowns dwongen ons om massaal thuis te blijven en genoegen te nemen met streaming en onze persoonlijke filmcollecties. Of een goed boek, natuurlijk. En met gamen kun je eveneens de eentonigheid bestrijden. Toch was het afzien, omdat grootschalige visuele producties nu eenmaal het beste tot hun recht komen in de cinema.
De zalen zijn gelukkig weer open en ondanks de stakingen van schrijvers en acteurs in Hollywood die begonnen rond de premières van Barbie en Oppenheimer, gaf Barbenheimer de industrie alsnog een flinke boost. Greta Gerwig’s poppenfilm scoorde een opbrengst van ruim een miljard Dollar, Christopher Nolan’s biografische epos bleef daar iets onder hangen. Kortom, recettes om je vingers bij af te likken. En dat heeft de filmindustrie dan ook uitgebreid gedaan.
De gemoederen rondom dit fenomeen zijn inmiddels flink bedaard. Dat maakt het hoog tijd om deze ogenschijnlijk bizarre twee-eenheid eens onder de loep te nemen. Is Barbenheimer de moeite waard om thuis op de bank te ondergaan?
Barbie
Over de kleurrijkste film van 2023 lees je alles in onze recensie. Echter, we herhalen met liefde de kern – onbedoelde woordgrap – van het verhaal.
In haar plastieken fantastieke wereld geniet Stereotypical Barbie (Margot Robbie) met volle teugen van iedere dag, die er telkens precies hetzelfde uitziet. Na het opstaan volgt er een beauty routine, ontbijt, de ideale feministische maatschappij nog verder verbeteren, Ken (Ryan Gosling) het hoofd op hol brengen en feesten met haar vriendinnen. Totdat ze merkt dat duistere gedachten haar bekruipen en lichamelijke imperfecties opspelen. De afgedankte Weird Barbie (Kate McKinnon) legt haar uit dat ze haar problemen alleen kan oplossen door de Echte Wereld te betreden. En dat zorgt voor de nodige culturele en maatschappelijke botsingen.
Oppenheimer
Een mensenleven is als kwantumfysica: verrekt ingewikkelde materie! Toch waagt dit drie uur durend epos een moedige poging. Houd er wel rekening mee dat er nogal wat sprongen in de tijd worden gemaakt.
In 1954 moet J. Robert Oppenheimer (Cillian Murphy) voor een commissie verschijnen die bepaalt of hij zijn veiligheidsbevoegdheid mag behouden. Omdat dit besluit samenhangt met zijn werk, dat onlosmakelijk verbonden is aan zijn leven, zien we hem langzaam opklimmen van ambitieuze student tot leider van het Manhattan Project. Maar ook de nasleep van de eerste toepassingen van zijn uitvinding passeren de revue, waaronder de morele complicaties die de bom met zich meebrengt. En dan hebben we het nog niet gehad over de communistische sympathieën waarvan de hoofdfiguur verdacht wordt. Donkere wolken pakken zich samen, en niet alleen in paddenstoelvorm.
Now I am become Pink, the Decorator of worlds…
Het moet gewoon gezegd: Barbenheimer is geen makkelijke. De gelijkenissen tussen de films liggen niet aan de bovenkant en qua toon zijn ze ontzettend verschillend. Logischerwijs zou de titel van deze Double Feature suggereren dat je Barbie als eerste bekijkt. Maar dat is net als plotseling naar beneden storten in een rollercoaster omdat de rails opeens ophouden, zo erg is de schifting van sfeer en stijl.
Vang je echter aan met Oppenheimer, dan doe je er bijna afbreuk aan om de felgekleurde avonturen van ’s werelds meest geliefde Mattel product erop te doen volgen. En mentaal rust krijg je van deze volgorde ook niet.
Hier valt gewoonweg geen zinnig advies over te geven. Het hangt volledig af van je gemoedstoestand en je eigen perspectief op deze zaken. Als basis voor dit artikel werd Barbie echter als eerste afgespeeld.
And the Nobel Prize for nuclear fission goes to Ken!
Ieder verhaal bevat een protagonist met een bepaald doel en diverse obstakels in zijn of haar weg om dit eindpunt te bereiken. Op het eerste oog zou je denken dat daar de gelijkenissen tussen de films die Barbenheimer vormen ophouden. Maar dat is niet helemaal waar. Beide regisseurs konden bijvoorbeeld op hun partners rekenen, die hielpen met produceren en in het geval van Barbie zelfs met het schrijven van het script.
De ene veranderde de wereld. De andere niet. De atoombom heeft een gigantische impact gehad op de globale politiek. De Koude Oorlog kon bij het minste of geringste in een nucleaire veranderen en de mensheid had ondanks de verwoestingen in Japan blijkbaar toch nog niet genoeg van gewapende conflicten.
Mattels voornaamste product is nog altijd immens populair. Maar in Greta Gerwig’s film wordt duidelijk hoe het fenomeen Barbie juist geen revolutie heeft ontketend. Meisjes groeien dankzij dit speelgoed op met een heel onrealistisch wereldbeeld waarin vrouwen kunnen en mogen wat ze willen. Zij komen in hun puberteit en volwassenwording van een koude kermis thuis. Op het gebied van speelgoed was Barbie een innovatie, maar de film heeft wel een appeltje te schillen met de pop.
In Barbie heeft het titelpersonage geen andere keuze dan een nieuwe wereld in te gaan en die te trotseren. J. Robert Oppenheimer weet dat er een kersvers universum op hem ligt te wachten in kwantumfysica. Hij kan zelfs aan niets anders meer denken. Maar zowel vrouwelijk speelgoed als briljant wetenschapper moeten voor hun queeste wel een enorme prijs betalen.
Humans have only one ending. Physics live forever.
Doorgaans lees je op PlayWatchRead over Duizelingwekkende Double Features die een duidelijke – of in ieder geval bijzondere – link hebben, vaak zelfs meerdere. Die vormen dan ook de redenen om ze toe te lichten en met jullie te delen. Barbenheimer is natuurlijk een verhaal apart. Deze samenstelling maakte wereldwijd furore en de immense contrasten tussen de twee films in kwestie zorgden voor een gigantische aantrekkingskracht tot het fenomeen. Dus ja, die proef moesten we wel op de som nemen.
Maar om nou te zeggen dat dit een volledig geslaagde Double Feature is? Hmmm. Nee. Niet in de zin dat de verschillen en overeenkomsten voor een bevredigende kijkervaring in het algemeen zorgen. De aansluiting is niet compleet. Het is als een perfect isolerende jas die ideaal zou zijn in de winter maar die je niet meer zult dragen omdat de knopen ontbreken. Eenmaal thuis heb je door dit defecte kledingstuk namelijk veel meer behoefte aan de kachel dan eigenlijk de bedoeling is.
Het is wel opmerkelijk dat je verwacht dat Barbie de drukste film van de twee is. Wel roze, natuurlijk. Behoorlijk zelfs. En voorzien van een aangenaam en rustig ritme, wel met pieken en dalen. De toegankelijkheid van deze titel is echter aanzienlijk.
Oppenheimer is juist de rolprent die je vraagt om je kop erbij te houden. De tijdsprongen maken volgen niet extreem moeilijk, laat staan onmogelijk. Maar je wilt absoluut niks missen om zeker te zijn dat het totaalplaatje niet aan je voorbijgaat. De montage en felle flitsen tussendoor maken de film behoorlijk hypnotiserend. Dit is een ervaring die je nog lang zal heugen!
