Het kijken van films in 3D of IMAX wordt steeds populairder, en bioscopen doen dan ook niet anders dan dit promoten. Voor elke grote nieuwe film die uitkomt wordt tegenwoordig groots aangekondigd dat deze ook in IMAX te zien is. En als deze toevallig ook nog geschikt is voor 3D dan kan je deze gelijk in IMAX 3D bekijken. Maar is dit eigenlijk wel wat we willen? Kijken we niet liever op de ouderwetse manier? Want wat voegt het kijken van een film in IMAX of 3D of beiden nou eigenlijk toe? En daarnaast betaal je er vaak ook nog een heel aantal euros extra voor.
Ooit, zo’n tien jaar geleden, bevond ik me in één van de eerste IMAX theaters ooit gebouwd in Amerika. Het was een spectaculaire zaal waar je zo ongeveer het gevoel had dat je met je hoofd door het scherm heen ging zo groot was deze en zo dichtbij leek alles. De film die vertoont werd was een vlucht over de Grand Canyon. Geen spannende actiefilm of grappige animatie dus, gewoon een verkenning van de Grand Canyon. Ik vond het fantastisch en had het gevoel alsof ik echt in een helikopter over dit gebergte vloog, wat een beleving was dit! Ik was dan ook enorm enthousiast toen er in Nederland ook een aantal IMAX zalen begonnen te verschijnen, helaas viel dit een beetje tegen.
Zelfs de grote IMAX zaal in de Pathé van Arnhem valt nog in het niet bij de zaal die ik gezien had. En dat terwijl de zaal in Arnhem de eerste is in Nederland waar de zaal speciaal ontworpen is voor IMAX en dit dus geen ‘gewone’ zaal is die is aangepast om IMAX-films te kunnen vertonen. Het is de enige zaal in Nederland die ik heb bezocht en naar verluid is deze dus nog beter dan welke zaal dan ook. Ik moet eerlijk toegeven dat ik het fantastisch vind om een film in deze zaal te kijken, maar helaas heeft het niet helemaal het effect waar ik op hoopte. Voor mijn gevoel is het gewoon alsof je naar een nog groter scherm zit te kijken. Dit is natuurlijk nooit verkeerd, maar ik mis het gevoel dat je echt in de film zit. Of dit nou komt doordat de stoelen toch te ver weg staan, of ik gewoon dichterbij het scherm moet gaan zitten, of doordat het komt door het type films, daar ben ik nog niet helemaal over uit.
Als ik in mijn omgeving vraag naar de ervaringen met het kijken van films in IMAX dan zijn de meesten na de eerste voorstelling toch een beetje teleurgesteld. Ze hadden er meer van verwacht. Toch gaat iedereen vervolgens als ze de kans krijgen toch weer naar de IMAX-film en niet naar de gewone film. Ze zijn dus toch bereid meer te betalen voor IMAX omdat dit schijnbaar toch nog zo’n indruk maakt dat dit de moeite waard is. Over 3D-films krijg ik echter hele andere verhalen te horen. Veel mensen gaan, als ze kunnen kiezen, liever naar de 2D-film dan de 3D, en vinden het maar niets dat je ook nog eens extra moet betalen om een film in 3D te zien terwijl dit volgens de meesten niets toevoegt. Ik zelf ben het hier niet helemaal mee eens, ik hou wel van een 3D-film en ik vind het jammer dat vrijwel niemand in mijn omgeving het daar mee eens is.
Gelukkig kreeg ik laatst een vriendin te logeren, die erachter kwam dat onze televisie 3D afspeelt. Ze was helemaal enthousiast met als gevolg dat we twee 3D-films op één avond hebben gekeken. Eindelijk iemand die wel het 3D effect zag. Want daar zit het probleem hem in volgens mij. We zijn tegenwoordig al zo gewend aan de extreem hoge kwaliteit van films, dat we het verschil tussen 2D en 3D bijna niet meer opmerken. We zien alles in 2D tegenwoordig al zo haarscherp dat het gewoon bijna 3D wordt. Je moet dan ook goed kijken en je goed concentreren om de 3D effecten in een 3D-film te zien. Veel mensen vinden dan vaak ook dat er meer 3D-effect bij een animatiefilm te zien is dan bij een gewone film. En daarnaast maakt het ook zeker verschil of een film met een 3D-camera is opgenomen, of is nabewerkt om van 2D naar 3D te gaan.
Veel mensen vinden het vervelend om extra te moeten betalen voor 3D terwijl het naar hun mening bijna niets toevoegt, maar toch kijken ze in de bioscoop nog regelmatig 3D-films. Thuis is dit echter anders. Veel mensen hebben tegenwoordig wel een televisie in huis die 3D kan afspelen maar daar wordt maar weinig gebruik van gemaakt. Dit komt vooral door het beroemde brilletje. We hebben nog maar een korte aandachtsspanne, en ik betrap mezelf maar ook vele anderen erop dat ze vaak even op de telefoon kijken of andere dingen doen terwijl er een film aan staat. Met zo’n brilletje op wordt dit echter lastig, alle aandacht moet gaan naar de televisie. Je bent dus heel intensief een film aan het kijken en ook dit vinden veel mensen minder leuk. Ik hoor vaak dat het vermoeiender is om 3D te kijken dan een gewone film. Zelf vind ik dit wel meevallen, al kreeg ik na twee 3D-films achter elkaar wel last van prikkende ogen.
Onlangs las ik een artikel in The Guardian over het kijken van 3D-films. Een Britse studie van neurowetenschappers toonde namelijk aan dat het kijken van 3D-films je cognitieve waardes verhoogde. Dit effect was maar tijdelijk maar toch is dit een hele ontdekking. Hoera voor de 3D-film dus. Ik vind het 3D-effect toch wel een leuke toevoeging, al voegt het minder toe dan je hoopt. En dit zelfde geldt voor IMAX. In beide gevallen is de toevoeging minder dan gehoopt, maar toch is het een toevoeging. En tot slot maakt de combinatie samen toch dat je de film groots beleeft. De laatste Star Wars film in IMAX 3D vond ik ronduit fantastisch en ik hoop dan ook dat we de komende tijd nog meer mooie films in IMAX 3D gaan krijgen. Want uiteindelijk maakt het de filmbeleving toch net iets beter, en dat is die paar euro’s extra toch wel waard.
