Ken je dat? Vroeger was het een fenomeen wat alleen voorbehouden was aan de Duitse televisie zenders: Nasynchronisatie. Nog steeds is het op de Duitse televisie overigens het geval en wanneer ik daar naar kijk snap ik steeds weer niet wat die mensen toch bezielt om zo’n film te gaan nasynchroniseren. Ten eerste is het kijken van een film in de originele taal met behulp van ondertiteling een manier om te wennen aan de klank van de taal, wat toch echt helpt bij het leren ervan en daarnaast heb je ook nog eens steeds te maken met dezelfde Duitse stemmen, en dus niet het origineel.
Laten we eerst het proces van het dubben, zoals dat in de volksmond heet, eens onder de loep nemen. In het verleden werd dubben eigenlijk alleen gedaan voor musicals. Er werd voor gekozen wanneer de acteur in kwestie een stem had die niet helemaal naar verwachting was. Ze kozen dan een stem die beter paste bij wat ze eigenlijk wilden bereiken. Vandaag de dag wordt dubben echter vooral gebruikt voor films in landen waar ze de oorspronkelijk taal niet goed machtig zijn. Het is iets wat me iedere keer weer opvalt als ik naar het buitenland ga, en de laatste tijd komt dat wat vaker voor.
Een argument dat vaak gebruikt wordt als reden om te kiezen voor dubben is gewenning. De kijkers in die landen zijn nu eenmaal gewend aan het horen van hun eigen taal en kunnen het lezen van ondertiteling niet goed bijhouden, met als gevolg dat ze film niet zouden begrijpen wanneer ze die in de originele taal zouden kijken. Ook wordt gezegd dat de markt groot genoeg is om de hoge kosten van het dubben te kunnen verantwoorden.
Wat maakt dubben dan zoveel duurder? Om te kunnen dubben zal eerst een professioneel vertaler zich over de originele taal moeten buigen en die naar de te dubben taal moeten omzetten. Vervolgens moet er een team van stemacteurs worden bijgehaald die per scène de stemmen moeten inspreken. Dit wordt per persoon en per scène gedaan, wat natuurlijk veel tijd kost. Omdat de stem zo goed mogelijk moet passen bij de mondbewegingen van de originele acteur is dit een zeer precies klusje en het maken van de juiste vertaalde dialoog is dan ook niet eenvoudig.
Waarom dan kiezen voor een proces dat veel duurder is dan ondertiteling? Is het dan echt zo dat mensen de film daadwerkelijk niet zouden kunnen volgen in de originele taal? Is het lezen van ondertiteling echt een te lastig onderdeel in die landen? Voor zover ik inmiddels heb begrepen van een aantal mensen is het niet zozeer te moeilijk en ook niet zozeer dat ze het willen, het is meer een kwestie van gewenning, en als je al jaren gedubde films voorgeschoteld hebt gekregen, weet je op een gegeven moment niet beter.
In Peru bijvoorbeeld heb je voor sommige films de keuze of je hem wil zien in de originele taal of in de gedubde taal. In Nederland doen we dat ook wel, maar dan voornamelijk bij animatiefilms of kinderfilms. Een film als Star Wars zul je bijvoorbeeld dan weer nooit in een gedubde versie in onze bioscopen zien. Persoonlijk ben ik ook geen voorstander van het dubben van films. De animatiefilms vind ik daarop een uitzondering vormen, omdat die vaak toch kinderen als doelgroep hebben die de taal nog niet machtig zijn, of zelfs nog niet kunnen lezen, en dan is ondertiteling natuurlijk wel een beetje lastig.
Ik denk dat de grote verandering pas gaat komen in die landen wanneer bezoekers simpelweg niet meer naar de gedubde versies gaan, maar alleen nog maar naar de originele versie. Aangezien dat een langzaam proces is denk ik dat stemacteurs in deze landen voorlopig nog een gouden toekomst voor zich hebben liggen. Voor liefhebbers van de oorspronkelijke taal bij films is het in die landen dus wel even opletten geblazen.
