Uit Den Ouden Doosch: Toy Story (1995)

“Er zit een slang in mijn laars.” Wie is opgegroeid met de vrolijke sheriff en de koppige, naïeve astronaut zal dit citaat waarschijnlijk wel herkennen. Toy Story is niet alleen een terechte film voor de categorie Uit Den Ouden Doos, het is voor de auteur van dit artikel ook een persoonlijk stukje nostalgie. Toy Story is een animatiefilm die veel twintigers van nu zal doen denken aan hun jeugd en is met meerdere vervolgfilms nog altijd een van de betere animatiefilms.

Toen Pixar aan de slag ging met Toy Story werd er eigenlijk nog weinig gedaan met computer-gegenereerde animatiefilms. Toy Story wordt dan ook gezien als de eerste ‘fotorealistische’ animatiefilm, wat vooral kwam door de gedetailleerde textuur en de slijtageplekken van de personages. Dat de film gaat over speelgoed dat tot leven komt is dan natuurlijk een mooie combinatie, want speelgoed is ook een fantasiewereld dat door mensen is ontworpen – in tegenstelling tot animatiefilms over mensen of dieren. Het verhaal gaat namelijk over een jongen, Andy, en zijn lievelingspop Woody. Wat Andy – en de rest van de wereld – niet weet, is dat het speelgoed tot leven komt als niemand kijkt. ’s Nachts heeft Woody als sheriff zijnde een goed leven en heeft hij de leiding over Andy’s andere speelgoed, totdat Andy een nieuw stuk speelgoed krijgt: de astronaut Buzz Lightyear. Buzz dreigt de nieuwe lievelingspop van Andy te worden, wat Woody natuurlijk niet zomaar laat gebeuren. Hij probeert van de naïeve Buzz, die denkt dat hij een echte astronaut is, af te komen, maar dat gaat natuurlijk helemaal mis. Ondertussen verhuist Andy met zijn familie naar een nieuw huis en moeten Woody, Buzz en enkele andere speelgoedstukken proberen hun weg naar Andy’s nieuwe huis te vinden.

Als je als klein kind een dergelijk verhaal ziet over speelgoed dat tot leven komt en het ziet er ook nog eens heel realistisch uit, dan is het niet gek dat je onmiddellijk verliefd wordt op deze film. Toy Story heeft een duidelijke scheiding tussen goed en kwaad, een thema waar Pixar zich in heeft gespecialiseerd. Andy is natuurlijk de goedheid zelve, zoveel als hij houdt van al zijn speelgoed. Zijn buurjongen Sid is echter een psychopathische speelgoedhater die het liefst plastic soldaatjes aan vuurwerk vastbindt. Bovendien heeft hij de misselijkmakende neiging om poppen uit elkaar te halen en als een soort Dokter Frankenstein weer om te bouwen tot nieuwe, misvormde wezens. Reken maar dat je als zesjarige nachtmerries krijgt zodra dat speelgoed óók tot leven komt. Het verhaal van Toy Story is niet moeilijk, maar zit zo goed en helder in elkaar dat je er wel van moet genieten. Het heeft alles: vriendschap, romantiek, bromance, haat, avontuur, leiderschap en heel veel speelgoed.

Het succes van de film is ook deels te danken aan de stemacteurs. Tom Hanks doet de kenmerkende stem van Woody en Tim Allen is als Buzz zijn tegenspeler. De chemie die deze twee personages hebben spreekt boekdelen. Ze zijn elkaars tegenpolen, maar hebben ook gemeen dat ze beiden erg egocentrisch zijn. Figuren als Mr. Potatohead (Don Rickles) en Slinky Dog (Jim Varney) laten de twee betweters inzien dat er meer is dan ruzie maken om wie er gelijk heeft. Op deze manier worden wel meer volwassen thema’s verwerkt in de film. Zo is er zelfs een hilarische scène waarin Buzz Lightyear depressief wordt, thee gaat drinken met onthoofde poppen en vervolgens knetterbezopen wordt. Althans, iedere volwassene herkent dronkenschap, maar als kind zie je gewoon Buzz die niet lekker in zijn vel zit. Daarnaast is het thema vrijheid en het nastreven van je doelen prominent aanwezig: Buzz denkt dat hij een astronaut is die kan vliegen en Woody praat op hem in dat hij maar een pop is. Uiteraard weten de poppen op een creatieve manier toch te vliegen. Het leuke aan deze en de andere speelgoedstukken (een plastic T-Rex, plastic soldaatjes, een spaarvarken, een radiografisch bestuurbaar autootje) is dat het allemaal speelgoed is dat menig kind in de jaren 90 op zijn kamer had liggen, inclusief de zelfgemaakte huizen van kartonnen dozen. De film is anno 2015 dus al een oude doos op zich, terwijl de kinderen van die tijd zich erg goed konden herkennen in de rol van Andy.

Na Toy Story is in 1999 een vervolg uitgekomen die iets minder sterk was dan deel 1, maar het derde deel in 2010 was dan wel weer erg goed. Om 15 jaar later je favoriete virtuele speelgoed in 3D te zien is natuurlijk fantastisch, want zo komt het speelgoed letterlijk nog meer tot leven. Wat niet veel mensen weten is dat er in 2013 nog een korte Toy Story-film is gemaakt: Toy Story of Terror. Hierin gaat de vaste groep poppen een mysterie tegemoet in een griezelfilmstijl. Afgelopen Halloween werd deze nog uitgezonden op televisie. Of we het einde van de Toy Story-reeks nu bereikt is blijft nog onduidelijk. Persoonlijk zou ik een vierde film erg leuk vinden, maar niets gaat natuurlijk de originele film te boven. De soundtrack brengt direct herinneringen terug (“Ik ben jouw beste vriend”, of als je de Engelse versie hebt gezien “There’s a friend in me”) en ik gebruik nog altijd bijna wekelijks citaten uit de film zoals “Op naar de sterren, en daar voorbij”, “Dat is geen vliegen, dat is sierlijk neerstorten”, en de all-time klassieker “Er zit een slang in mijn laars”.